การประยุกต์ใช้แบบจำลองอ้างอิงการดำเนินงานโซ่อุปทาน (Supply Chain Operational Reference Model: SCOR Model) เพื่อลดต้นทุนโลจิสติกส์ในกระบวนการปลูก ข้าวหอมมะลิ พันธุ์ 105 กรณีศึกษาเกษตรกรปลูกข้าวบ้านเขือง อำเภอเชียงขวัญ จังหวัดร้อยเอ็ด

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการลดต้นทุนโลจิสติกส์ในระบวนการปลูกข้าวหอมมะลิ พันธุ์ 105 โดยการประยุกต์แบบจำลองอ้างอิง การดำเนินงานโซอุ่ปทาน (SCOR Model) มาใชเป็นเครื่องมือในการวิเคราะห์กระบวนการพิจารณาต้นทุนตามโครงสร้าง ซึ่งการวิเคราะห์ต้นทุนโลจิสติกส์ ผู้วิจัยประยุกต์ใช้ระบบต้นทุน ฐานกิจกรรม กรณีศึกษาเกษตรกรผู้ปลูกข้าวบ้านเขือง อำเภอเชียงขวัญ จังหวัดร้อยเอ็ด เพื่อเสนอเป็นแนวทางในการลดต้นทุนของการปลูกข้าวหอมมะลิ พันธุ์ 105 ซึ่งผู้วิจัยได้ดำเนินการเก็บข้อมูลและสัมภาษณ์ชาวนาผู้ปลูกข้าวหอมมะลิ จากการศึกษาและนำทฤษฎีระบบต้นทุนฐานกิจกรรม (Activity Based Costing: ABC) มาประยุกต์ใช้ในการวิเคราะห์ต้นทุน งานวิจัยพบว่า ต้นทุนต่อหน่วยทั้งหมดอยู่ที่ 6.68 บาทต่อกิโลกรัม ราคาข้าวเปลือกหอมมะลิพันธุ์ 105 จากสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตรในเดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2560 อยู่ที่ 9.8 บาทต่อกิโลกรัม ซึ่งชาวนาจะได้กำไรต่อหน่วย 3.12 บาทต่อกิโลกรัม จึงได้เสนอแนวทางในการลดต้นทุนในกิจกรรมการจัดซื้อจัดหา จากที่เกษตรกรเดินทางไปซื้อเอง เปลี่ยนเป็นโทรสั่งและให้ร้านค้ามาส่งให้ทำให้ต้นทุนต่อหน่วยลดลงเหลือ 6.64 บาทต่อกิโลกรัม และลดต้นทุนโลจิสติกส์ในกิจกรรมการขนส่งโดยเปลี่ยนจากรถกระบะ 4 ล้อ เป็นรถบรรทุกขนาดกลาง 6 ล้อดั้มพ์ ทำให้ต้นทุนต่อหน่วยทั้งหมดลดลงเหลือ 6.63 บาทต่อกิโลกรัม