รูปแบบความสัมพันธ์เชิงสาเหตุของปัจจัยทางการบริหารที่ส่งผลต่อคุณภาพการศึกษาของสถานศึกษาอาชีวศึกษา

บทคัดย่อ

          งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาและตรวจสอบความสอดคล้องของรูปแบบความสัมพันธ์เชิงสาเหตุของปัจจัยทางการบริหารที่ส่งผลต่อคุณภาพการศึกษาของสถานศึกษาอาชีวศึกษาที่ผู้วิจัยพัฒนาขึ้นกับข้อมูลเชิงประจักษ์ และเพื่อวิเคราะห์ปัจจัยทางการบริหารที่ส่งผลต่อคุณภาพการศึกษาของสถานศึกษาอาชีวศึกษา กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ สถานศึกษาอาชีวศึกษาที่ได้รับการรับรองมาตรฐานคุณภาพสถานศึกษา จำนวน 402 แห่ง โดยการเลือกแบบเจาะจง สำหรับการวิจัยเชิงปริมาณผู้ให้ข้อมูลประกอบด้วยผู้บริหารและครู จำนวน 1,633 คน โดยการเลือกแบบเจาะจง ส่วนการวิจัยเชิงคุณภาพผู้ให้ข้อมูลประกอบด้วยผู้เชี่ยวชาญ ผู้บริหารสถานศึกษาและครู จำนวน 36 คน เครื่องมือในการวิจัย ได้แก่ แบบวิเคราะห์เอกสาร แบบสัมภาษณ์ แบบสอบถาม ซึ่งมีค่าความเที่ยง เท่ากับ 0.978 และแบบเก็บข้อมูล วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณโดยสถิติพื้นฐาน ค่าการวิเคราะห์องค์ประกอบ และค่าการวิเคราะห์ความสัมพันธ์เชิงสาเหตุของปัจจัย ส่วนการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพใช้การวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า รูปแบบความสัมพันธ์เชิงสาเหตุของปัจจัยทางการบริหารที่ส่งผลต่อคุณภาพการศึกษาของสถานศึกษาอาชีวศึกษาที่พัฒนาขึ้นมีความกลมกลืนสอดคล้องกับข้อมูลเชิงประจักษ์ดี พิจารณาจากค่า CMIN/df = 1.748 ค่าดัชนี GFI = 0.918 ค่าดัชนี AGFI = 0.906 ค่าดัชนี CFI = 0.964 และค่าดัชนี RMSEA = 0.051 โดยปัจจัยทางการบริหารที่ส่งผลต่อคุณภาพการศึกษาของสถานศึกษาอาชีวศึกษาประกอบด้วยปัจจัยภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลง ความเข้มแข็งของวัฒนธรรมโรงเรียน คุณภาพการจัดทรัพยากรการเรียนรู้ และคุณภาพกระบวนการจัดการเรียนรู้ และยังพบว่า ปัจจัยภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลงส่งผลทางอ้อมผ่านความเข้มแข็งของวัฒนธรรมโรงเรียน และคุณภาพการจัดทรัพยากรการเรียนรู้ไปยังคุณภาพกระบวนการจัดการเรียนรู้ นอกจากนี้ปัจจัยคุณภาพกระบวนการจัดการเรียนรู้เป็นปัจจัยเดียวที่ส่งผลทางตรงต่อคุณภาพการศึกษาของสถานศึกษาอาชีวศึกษา อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.1

          The purposes of this study were to develop the causal model of administrative factors affecting educational quality in vocational schools and to analyze the key administrative factors affecting educational quality in vocational schools. The sample size of 402 vocational schools, granted an accreditation certificate from the External Quality Assessment, were obtained by purposive sampling method. The informants for the quantitative analysis selected by purposive sampling method consisted of 1,633 administrators and teachers. The informants for the qualitative analysis were 36 purposive participants, which were experts, administrators, and teachers. The research instruments were the document analysis form, the interview form, the questionnaire with the reliability of 0.978 and the data collection form. The statistics used for the quantitative data analysis were basic statistics, factor analysis, and structural equation model analysis. The qualitative data were analyzed by content analysis. The research results found that the causal model of administrative factors affecting educational quality in vocational schools was well fitted with the empirical data with CMIN/df = 1.748, GFI = 0.918, AGFI = 0.906, CFI = 0.964, RMSEA = 0.051. The key administrative factors affecting educational quality in vocational schools were Transformational Leadership, School Culture Strength, Resource Management Quality, and Learning Management Quality. It also showed that Transformational Leadership factor had the significant indirect effect on Learning Management Quality via School Culture Strength and Resource Management Quality as mediators. Only Learning Management Quality factor had the significant direct effect on educational quality in vocational schools at 0.1 significant level.