ความคิดเห็นของสื่อมวลชน ต่อบทบาทในการเป็นโรงเรียนของสังคม

บทคัดย่อ

          บทความวิจัยเรื่อง “ความคิดเห็นของสื่อมวลชน ต่อบทบาทในการเป็นโรงเรียนของสังคม” เป็นส่วนหนึ่งของโครงการสื่อเป็นโรงเรียนของสังคม ด้วยการสนับสนุนงบประมาณจากสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) มีวัตถุประสงค์ (1) เพื่อศึกษาความคิดเห็นของนักวิชาชีพต่อการทำตามบทบาทหน้าที่ของตน และ (2) เพื่อทราบแนวทางบูรณาการการทำงานของภาควิชาชีพ วิชาการ และประชาสังคมในการผลักดันให้สื่อเป็นโรงเรียนของสังคม โดยการจัดเสวนากลุ่มจำนวน 9 ครั้งทั่วประเทศ ระหว่างปี 2558-2559

          ผลการศึกษาพบว่า สื่อมวลชนเห็นว่าตนได้ทำตามบทบาทที่สำคัญในการ (1) สอดสองดูแล (Surveillance) และรายงานเหตุการณในสังคม (2) สรางความเปนอันหนึ่งอันเดียวกันของสังคม (Correlation) (3) สืบทอดวัฒนธรรมของสังคม (Cultural Transmission) และ (4) ใหความบันเทิง (Entertainment)

          อย่างไรก็ตาม มีปัจจัยหลายประการที่ทำให้บทบาทหน้าที่ของสื่อ เป็นการทำหนาที่ที่ไมพึงประสงค (Dsyfunction) ได้แก่ (1) ผู้บริโภคไม่ชอบอ่านเนื้อหาดีๆ จากสื่อ (2) Social Media มีอิทธิพลในการสร้างกระแสข่าวและความรวดเร็ว ทำให้สื่อขาดเวลาในการตรวจสอบ (3) หน้าที่ทางการตลาดหรือธุรกิจทำให้หน้าที่ต่อสังคมลดน้อยลง (4) ไม่มีองค์ความรู้เรื่องสื่อและขาดทักษะ (5) กฎเกณฑ์ที่กำกับสื่อจากภาครัฐ และ (6) กรอบความรู้ของผู้รับสารที่ไม่เท่ากัน

          ส่วนประเด็นแนวทางบูรณาการการทำงานของภาควิชาชีพกับภาคอื่นๆ ได้แก่ ภาควิชาการและประชาสังคมในการผลักดันให้สื่อเป็นโรงเรียนของสังคม สามารถทำได้หลายประการ ได้แก่ (1) สร้างหลักสูตรอบรมที่ดึงความแข็งแกร่งของสื่อสังคมออนไลน์มาใช้ (2) เพิ่มพื้นที่สื่อดี (3) ให้ความรู้เรื่องสื่อทุกระดับ และ (4) มีการผลักดันอย่างจริงจังและเป็นรูปธรรมจากภาครัฐ เช่น การเปิดโอกาสให้เข้าถึงกองทุนสื่อสร้างสรรค์อย่างเป็นธรรมและเท่าเทียม

          This paper, Opinion of Media Professionals towards their Roles as Social School, is a part of the project “Media as Social School (MASS) mainly sponsored by Thai Health Foundation. This paper aimed (1) to study views of media professionals towards their roles and responsibilities on dat-to-day work as well as (2) to vision the appropriate working direction of media professionals, academics and civil society to promote “Media as Social School Project”. 9 seminars and focus groups were conducted during 2015-2016 throughout the country.

           It found that media professionals see themselves fulfilling their roles and responsibilities as following (1) surveillance, (2) correlation, (3) cultural transmission and (4) entertainment. However, dysfunction of media role and responsibility could occur, due to (1) consumers’ preferences to bad news, (2) social media increase speed of reporting, resulting in fact-checking quality, (3) profit-ridden business trend lessened media duty to society, (4) lacking in media literacy and skills, (5) state regulations, and (6) different  knowledge of consumers.

           The appropriate working direction of media professionals, academics and civil society to promote “Media as Social School Project” included (1) training project in social media literacy, (2) number-up ‘good’ media space, (3) initate media literacy for all groups of people and (4) substantial support and tangible policy from the government.