การเปรียบเทียบต้นทุนและผลตอบแทนของฟาร์มไก่เนื้อ แบบพันธสัญญาที่มีระบบเก็บอาหารแบบถุงและแบบไซโล

บทคัดย่อ

การผลิตไก่เนื้อจากฟาร์มมาตรฐาน ความปลอดภัยทางอาหารถือเป็นสิ่งสำคัญ การใช้ไซโลในการจัดเก็บอาหารซึ่งเป็นระบบปิดจะช่วยลดความเสี่ยงในการปนเปื้นเชื้อโรคและสารเคมี อีกทั้งยังช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดอาหารขาดในระบบให้อาหารลง แต่ด้วยระบบการเลี้ยงไก่แบบพันธสัญญา (Contract Farming) นั้น แม้เกษตรกรจะได้รับประโยชน์ในการลดความเสี่ยงในเรื่องราคาขายและตลาด แต่ยังคงต้องแบกรับภาระด้านต้นทุนและด้านการผลิตด้วยตนเอง ในการก่อสร้างไซโลเพื่อเก็บอาหารต้องใช้เงินลงทุนสูง ทำให้เกษตรกรบางส่วนเกิดความลังเลใจในการเลือกใช้ไซโล เพื่อให้เกษตรกรเห็นถึงความแตกต่างของต้นทุนและผลตอบแทนระหว่างการเลือกใช้ไซโลและถุงกระสอบ จึงทำการเก็บข้อมูลด้วยการใช้แบบสัมภาษณ์เกษตรกรเจ้าของฟาร์มไก่เนื้อที่ใช้ไซโลและถุงกระสอบ กลุ่มละ 2 ฟาร์ม และติดต่อขอข้อมูลทางบัญชีจากบริษัทคู่สัญญา เก็บข้อมูลจำนวน 2 รอบการผลิต ในช่วงเดือนตุลาคม 2563 ถึง เมษายน 2564 นำมาหาค่าเฉลี่ยและเปรียบเทียบระหว่างกลุ่ม ผลการวิจัยพบว่า ฟาร์มที่ใช้ไซโลขนาด 60,000 ตัว ต้องใช้เงินลงทุนมากกว่า 482,989 บาท โดยฟาร์มทั้งสองแบบมีอัตราเลี้ยงรอดที่ใกล้เคียงกัน แต่ฟาร์มที่ใช้ไซโลมีน้ำหนักเฉลี่ยเข้าเชือดสูงกว่า 70 กรัมต่อตัว และมีอัตราแลกเนื้อ (FCR) 1.64 ในขณะที่ฟาร์มที่ใช้ถุงกระสอบมีอัตราแลกเนื้อ 1.71 ส่งผลให้ต้นทุนค่าอาหารถูกกว่าถึง 176,089 บาท ทำให้แม้ว่าจะมีรายได้จากการขายไก่ใหญ่สูงกว่าไม่มากนัก แต่ด้วยต้นทุนค่าอาหารที่ต่ำกว่าจึงทำให้ฟาร์มที่ใช้ไซโลมีผลตอบแทนสูงกว่า 152,968 บาท เมื่อวิเคราะห์จุดคุ้มทุนพบว่าฟาร์มที่ใช้ไซโลมีจุดคุ้มทุนที่ต่ำกว่าฟาร์มที่ใช้ถุงกระสอบคือ 11,590 ตัวและ 14,919 ตัว ตามลำดับ ดังนั้นหากต้องการลงทุนทำฟาร์มไก่เนื้อระบบจัดเก็บอาหารด้วยไซโลถือเป็นทางเลือกที่สำคัญ