ปัจจัยที่มีผลต่อความสำเร็จในการจัดตั้งพื้นที่เขตคุ้มครองโดยชุมชน กรณีศึกษา ตำบลรัตภูมิ อำเภอควนเนียง จังหวัดสงขลา

Main Article Content

เสาวลักษณ์ รุ่งตะวันเรืองศรี
ธัญญรัตน์ รัตนคช
มนัสวัณฏ์ ภัทรธำรง

บทคัดย่อ

การศึกษาครั้งนี้มีจุดประสงค์เพื่อวิเคราะห์ปัจจัยเอื้อและปัจจัยที่เป็นอุปสรรคต่อการจัดการพื้นที่คุ้มครองโดยชุมชน เปรียบเทียบระหว่างพื้นที่ที่มีการจัดตั้งพื้นที่เขตคุ้มครองกับพื้นที่ที่ไม่มีเขตคุ้มครองในประเด็นด้านปัจจัยส่วนบุคคล การใช้ประโยชน์และความคิดเห็นเกี่ยวกับป่าชายเลน การมีส่วนร่วมของชุมชน โดยเก็บข้อมูลเชิงปริมาณจากกลุ่มตัวอย่าง 244 ครัวเรือน วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนาและการทดสอบทางสถิติด้วยค่าไค-สแควร์ และเก็บข้อมูลเชิงคุณภาพโดยการสัมภาษณ์ผู้นำชุมชน วิเคราะห์ข้อมูลด้วย SWOT Analysis ผลการศึกษาพบว่าทั้งสองพื้นที่มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P<0.05)ในด้านลักษณะประชากร ได้แก่ อายุ ศาสนา และการประกอบอาชีพ โดยสามารถสรุปปัจจัยเอื้อต่อความสำเร็จของการจัดตั้งพื้นที่เขตคุ้มครอง ประกอบด้วยความเข้าใจถึงความสำคัญในการจัดตั้งพื้นที่ มาตรการในการดูแล และเฝ้าระวังพื้นที่คุ้มครอง และปัจจัยที่เป็นอุปสรรค ได้แก่ กฎกติกาและบทลงโทษที่ไม่เข้มงวดพอ ความขัดแย้งในชุมชน และผู้นำไม่เด็ดขาดทำให้ชุมชนไม่ไว้วางใจ

Article Details

บท
บทความวิจัย
Author Biography

เสาวลักษณ์ รุ่งตะวันเรืองศรี, คณะการจัดการสิ่งแวดล้อม มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์

ปริญญาเอก รศ.ดร. คณะการจัดการสิ่งแวดล้อม มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์

References

Assava-aree, A., Assava-aree, M., Thompolkrang, P., Ruensirikul, J., Musikasung, W., Ongart, K.,

Muangyao, P., & Rakkamon, K. (2015). Annual report: Fisheries resources restoration project by community 2015. http://slbkb.psu.ac.th/xmlui/handle/2558/2365. (In Thai)

Arunberkfa, N. (2010). Mangrove forest resource management: a case study of Baan

Hnongsamarn community, Tambon Hardsumran, Amphoe Hardsumran, Trang Province. Journal of Humanities and Social Sciences, 6(1), 23-50. (In Thai)

Buaban, K., Sutum, P., & Choochan, J. (2016). Participation strategies for mangrove forest

conservation at Kadae Sub-district, Kanchanadit District, Surat Thani Province. Suratthani Rajabhat Journal, 3(2), 179-192. (In Thai)

Behara, S., Sara, M., Loku, P. J., & Farid, D. G. (2012). Are the mangroves in the Galle-

Unawatuna area (Sri Lanka) at risk: a social-ecological approach involving local

stakeholders for a better conservation policy. Ocean & Coastal Management, 71,

-237.

Charernputh, V., & Insom, R. (2020). Model of mangroves managerial conservation according

to self sufficiency doctrine and community engagement by civil societies and

local administration organization, Prachuabkirikhan Province. Journal of Research and Development Institute, Rajabhat Maha Sarakham University, 7 (1): 137-150. (In Thai)

Chumpudcha, A. (2008). Key success factors in mangrove conservation project at Laem

Singh, Chantaburi Province. [Master’s Thesis] Khon Kaen University]. (In Thai)

Chantre, N., & Chantre, P. (2018). People’s participation in mangrove forest conservation and

restoration for biodiversity development: a case study of Bang Chan community.

Rajabhat Rambhai Barni Research Journal, 12(3), 201-207. (In Thai)

Harnvanich, V. (2012). Communities and mangrove forest resource utilization case study on

Ban Samae Chai, Bang Krok. Ban Laem, Phetchaburi. [Master’s Thesis] Silpakorn University. (In Thai)

Hill, T., & Westbrook, R. (1997). SWOT analysis: it’s time for a product recall. Long Range

Planning, 30(1), 46-52.

Hussain, S. A., & Badola, R. (2010). Valuing mangrove benefits: contribution of mangrove

forests to local livelihoods in Bhitarkanika conservation area, East Coast of India.

Wetlands Ecology Management, 18, 321–331.

Kispredarborisuthi, B. (2011). Research Methodology in social science. Chamchuri Printing.

(In Thai)

Mansilp, P. (2010). Manual for questionnaire construction in social science: mangrove area

community. https://www.dmcr.go.th/detailLib/199. (In Thai)

Office of Mangroves Conservation. (2009). Strategies for Managing Mangrove Ecosystems in

Thailand. http://www.dmcr.go.th/detailLib/500 (In Thai)

Ongsakul, C., Thungwha, S., & Masae, A. (2005). The management of mangrove forest by Hua-

Khao community, Singha Nakorn, Songkhla Province. Thaksin Journal, 8(2), 12-23. (In Thai)

Pattanaik, C., Reddy, C. S., Dhal, N. K., & Das, R. (2008). Utilization of mangrove forests in

Bhitarkanika wildlife sanctuary, Orissa. Indian Journal of Traditional Knowledge, 7(4), 598-603.

Phanwan, T. (2020). Knowledge management of local wisdom in mangrove forest

conservation in Kanchanadit, Suratthani Province. Journal of MCU Buddhapanya Review, 5(2), 24-35. (In Thai)

Phusara, A., & Satsang, S. (2021). Common-Pool resource management. Journal of

International Studies. 11(2), 93-114. (In Thai)

Poolsawad, N. (2014). Local people’s awareness in mangrove forest conservation: a case

study of Khokkham Sub-district, Muang District, Samutsakhon Province. Integrated Social Science Journal, 1(2), 57-82. (In Thai)

Poonkratok, S., Worachananant, S., & Jintana, V. (2013). Impacts of mangrove restoration on

people’s livelihoods in Khlong Khon Sub-district, Mueang District, Samut Songkhram Province. Thai Journal of Forestry, 32, 214-226. (In Thai)

Prathip Na Thalang, A., & Jintana, V. (2013). Wood utilization and productivity of mangrove

forest at Sam Chong Tai village, Phang-nga Province. Journal of Forest Management, 7(14), 1-11. (In Thai)

Sampaorat, P. (2007). Success and unsuccess factors in implementation of mangrove

conservation policy: a case study of Pah Krok Subdistrict, Thalang District, Phuket Province. [Unpublished Master’s Thesis] Khon Kaen University. (In Thai)

Sinfuego, K. S., & Buot J. I. E. (2013). Mangrove zonation and utilization by the local people in

Ajuy and Pedada Bays, Panay Island, Philippines. Journal of Marine and Island Cultures, 3, 1–8.

Sinthipong, Udomsak. (2015). Local community and the participation in the management of

natural resources for sustainable use. Executive Journal, 35(1), 104-113. (In Thai)

Songrak, A., & Jantarak, W. (2006). Community's attitude to mangrove conservation in Sikao

district, Trang province. [Unpublished Research report] Rajamangala University of Technology Srivijaya. (In Thai)

Sri-In, S. (2020). Participatory action research for mangrove forest management by

community: a case study of Ban Bang Kluainok, Amphoe Suksamran, Changwat Ranong. Parichart Journal, 33(2), 66-84. (In Thai)

Tekhanmag, K. (2010). Principle of social science research. Suweeriyasan Printing. (In Thai)

Yamane, T. (1967). Statistics, an introductory analysis. Harper and Row.

Yoddamnern-Attig, B., & Tangchonlatip, K. (2009). Analysis and interpretation of data in

qualitative research. Population and Social Printing. (In Thai)