กระบวนการขับเคลื่อนเด็กและเยาวชนสู่การเรียนรู้และการต่อยอดภูมิปัญญาท้องถิ่น ผ้าทอของกลุ่มทอผ้าพื้นบ้าน บ้านหนองบัว ตำบลภูหอ อำเภอภูหลวง จังหวัดเลย

Main Article Content

ไทยโรจน์ พวงมณี
พรกมล ระหาญนอก
คชสีห์ เจริญสุข

บทคัดย่อ

บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาบริบทภูมิปัญญาท้องถิ่นผ้าทอพื้นบ้าน บ้านหนองบัว ตำบลภูหอ อำเภอภูหลวง จังหวัดเลย  และ 2) ศึกษากระบวนการขับเคลื่อนเด็กและเยาวชนเรียนรู้และการต่อยอดภูมิปัญญาท้องถิ่นผ้าทอพื้นบ้าน บ้านหนองบัว ตำบลภูหอ อำเภอภูหลวง จังหวัดเลย ประชากรเป้าหมายคือ เด็กและเยาวชน สมาชิกกลุ่มทอผ้า กลุ่มการจัดการท่องเที่ยว นักพัฒนาชุมชน จำนวน 18 คน  เก็บรวบรวมข้อมูลโดยการศึกษาเอกสาร การสัมภาษณ์ การสนทนากลุ่มและการประชุมระดมความคิดเห็น วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการศึกษาพบว่า 1) ภูมิปัญญาทอผ้าในชุมชนส่วนใหญ่เป็นผู้สูงอายุรวมกลุ่มกันก่อตั้งกลุ่มทอผ้า ชื่อกลุ่มฝ้ายตุ่ยบ้านหนองบัว มีสมาชิกจำนวน 12 คน ชุมชนปลูกฝ้ายพันธ์พื้นเมืองมาตั้งแต่อดีต ปัจจุบันยังมีการปลูกตามหัวไร่ปลายนา ทอผ้าเพื่อใช้ในครัวเรือน ในระยะสองสามปีที่ผ่านมา กลุ่มได้รับการสนับสนุนพัฒนาลวดลายผ้า และเทคนิคการทอผ้าฝ้ายเพื่อจำหน่ายแก่นักท่องเที่ยว เนื่องจากสมาชิกกลุ่มฝ้ายตุ่ยบ้านหนองบัว ส่วนใหญ่เป็นผู้สูงอายุ จึงมีความต้องการถ่ายทอดภูมิปัญญาการทอผ้าฝ้ายให้กับเด็กและเยาวชน ด้วยการขับเคลื่อนการเรียนรู้เพื่ออนุรักษ์และพัฒนาต่อยอดภูมิปัญญาท้องถิ่นผ้าทอพื้นบ้านต่อไป 2. การขับเคลื่อนเด็กและเยาวชนเรียนรู้และการต่อยอดภูมิปัญญาท้องถิ่นมีกระบวนการดังนี้ (1) การสร้างพื้นที่การแลกเปลี่ยนเรียนรู้ (2) การสร้างกิจกรรมการเรียนรู้และการพัฒนาการทอผ้าในชุมชน (3) การค้นหาและส่งเสริมเด็กและเยาวชนผู้สนใจการทอผ้า (4) การจัดกิจกรรมช่วยเหลือและแลกเปลี่ยนเรียนรู้ 5) การทดลองปฏิบัติการ ติดตามและประเมินผล 6) การแลกเปลี่ยนเรียนรู้หาแนวทางที่เหมาะสมของการทอ และ 7) การสร้างพื้นที่การนำเสนอผลงานและการขายผลงาน

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

Akala, P. (2015). Conservation Methods of Ikat Thai Silk in Ban Huai Khaen Village, Kut Rang,

Maha Sarakham. Journal of Interdisciplinary Research: Graduate Studies. 4(2), 95-101.

Butstee,N., Sawasdee, A., Weeraphalangkoo, W., & Chueakham, N., (2020). Local Wisdom

Transmission on Weaving of Lungpradu Community,Tambon Lungpradu, Huai Thalaeng district, Nakhon Rajchasema Province. Journal of Humanities and Social Sciences. 4(1), 56-67.

Chomphuphan, C. & Khumkhet, S. (2013). Approach to conservation and recovery of “Tinjok”

textile wisdom of Loei Province. Journal of Community Development Research (Humanities and Social Sciences). 6(2), 22-33.

Chunthone, V. (2019). The Development of Hand-woven Textiles: The Change of Appearance

and Function, A Case Study from Ratchaburi Province. Journal of Fine Arts. 10(2),

-180.

Dononbao, C. & Peerasan, J. (2020). Innovation of Development in the Hand Woven Cotton

of the Local Identity in Loei Province. Journal of Fine and Applied Arts Khon Kaen University. 12(2), 22-42.

Hintow, B. (2014). Participatory Action Research for the Conservation on Local Wisdoms of Lao Khrang's Woven Cloth. Parichart Journal. 27(3), 137-144.

Jungvimutiphan, K. (2010). The Integration of Cultural Dimensions into the Development of

Indigo-dyed Cotton Products by Villagers of Kanpalan Village. Built Environment Inquiry. 9(1), 61-68.

Mongkondaw,O. & RattanaUbol, A. (2021). Local Wisdom Philosophers, The Youth and The

Elderly:A Community of Hand – Weavers of Silk and Cotton. Journal of Education, Prince of Songkla University, Pattani Campus. 33(1), 65-79.

Panthong, O. & Prasitphol,W. (2021). Communication model for cultural inheritance of Bann

Mai Thai Phuan hand woven fabric in Nakhon Nayok province. SAU Journal of Social Sciences & Humanities. 5(1), 146-160.

Phrakhruphraphatsuthadham, W. (2017). conservation and development of silk weaving

wisdom of bandunanongphai silk weaving group, nanongphai sub-district, chumphonburi district, surin province. A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of The Requirement for the Degree of Master of Arts (Social Development). Mahachulalongkornrajavidyalaya University.

Pipitku, T. (2016). The Conservation and Application of Local Wisdom in Hand Woven Textiles

of Yawng People in Lamphun Province. Academic Journal of Humanities and Social Sciences. 24(45), 139-156.

Pittiyakul, P., Khemakunasai, P., Jitnirat, N. & Sirisatitkit, P. (2021). conservation, succession and extension: "wisdom of koh yo woven fabric" through local courses. Journal of Social Science and Buddhistic Anthropology. 6(9), 193-203.

Pittiyakul, P., Khemakunasai, P. & Jitnirat, N. (2020). guidelines for development of a local

curriculum:“the intangible cultural fabric woven of koh yo”by youth’s participation in tombon koh yomuang district songkhla province. Journal of Social Science and Buddhistic Anthropology. 5(12), 462-475.

Poonyaprapha, P., Supasetsiri,P., Inchan, N., & Kittikorn Nopudompa. (2018). The Factors Effect to Wisdom and Inheritance of Thai Phuan Hand Woven Fabric at Ban Mai,Nakhon Nayo. College of Social Communication Innovation. 6(1), 159-168.

Tanintayangkul, N., Promjuk, W. & Boonnan, S. (2018). The Preservation of Nong Kung Chan

Phang Village Cotton Weaving Wisdom.Case Study: Thak Tor Thai Group in Nong Kung Chan Phang village Nong Rue Sub-District, Nonsang District, Nongbualamphu Province. Journal of Roi Et Rajabhat University. 12(2), 23-34.

Ueangchokchai, C. (2020). Development of Intergenerational Learning Activity Model for

Enhancement Local Wisdom Learning of Child and Youth. Rajabhat Chiang Mai Research Journal. 21(3), 24-38.