แนวทางการพัฒนาผู้ประกอบการวิสาหกิจชุมชนเพื่อสังคมอย่างยั่งยืนบนฐานของทุนทางปัญญา การสร้างคุณค่าร่วม และความคล่องตัวขององค์กร
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอแนวทางการพัฒนาผู้ประกอบการวิสาหกิจชุมชนเพื่อสังคมอย่างยั่งยืน บนฐานของทุนทางปัญญา การสร้างคุณค่าร่วม และความคล่องตัวขององค์กร เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ใช้ข้อมูลจากหนังสือ บทความ งานวิจัยที่เกี่ยวข้อง การสนทนากลุ่ม และการสัมภาษณ์เชิงลึก ใช้การเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้เป็นแบบสัมภาษณ์แบบกึ่งโครงสร้าง โดยผู้ให้ข้อมูลคือ ประธานกลุ่มวิสาหกิจชุมชน จำนวน 10 ราย และเจ้าหน้าที่หน่วยงานที่เกี่ยวข้องในพื้นที่กลุ่มจังหวัดอันดามัน ได้แก่ ภูเก็ต พังงา กระบี่ จำนวน 3 ราย นำข้อมูลที่ได้ไปวิเคราะห์เชิงเนื้อหาเพื่อกำหนดแนวทางการพัฒนาต่อไป
ผลการศึกษาพบว่า ด้านการพัฒนาศักยภาพส่วนบุคคลและองค์กร เกิดจากองค์ความรู้ที่มีอยู่ในตัวบุคคลและสิ่งที่เป็นจุดแข็งเชิงพื้นที่ของชุมชน ได้แก่ ทุนทางธรรมชาติที่สามารถสร้างมูลค่าเพิ่มได้โดยอาศัยทุนทางปัญญาเข้ามาพัฒนาต่อยอดและทำให้ชุมชนเกิดทุนทางวัฒนธรรมและทุนทางสังคมตามมา ซึ่งเกิดจากการสร้างคุณค่าร่วมทั้งภายในและภายนอกชุมชน ทำให้องค์กรมีความคล่องตัวและสามารถสร้างการรับรู้อัตลักษณ์เชิงพื้นที่ สามารถนำไปเป็นจุดขายต่อไป ด้านการเป็นผู้ประกอบการวิสาหกิจชุมชนเพื่อสังคม มุ่งเน้นการสร้างชุมชนบนพื้นฐานความรับผิดชอบต่อสังคมและสิ่งแวดล้อม มีการถ่ายทอดความรู้ ด้านนวัตกรรม ด้านชุมชนสัมพันธ์ ด้านการทำงานเชิงรุก ด้านการบริหารความเสี่ยง ส่งผลให้ชุมชนสามารถสร้างคุณภาพชีวิตที่ดีภายในชุมชน ด้านการดำเนินงานอย่างยั่งยืนขององค์กร ต้องคำนึงถึงความสมดุลด้านเศรษฐกิจ ด้านสังคม ด้านสิ่งแวดล้อม ด้านการดำเนินงาน และด้านการเงิน โดยยึดหลักธรรมาภิบาล ได้แก่ หลักคุณธรรม หลักนิติธรรม หลักความโปร่งใส หลักความมีส่วนร่วม หลักความคุ้มค่า หลักความรับผิดชอบ ซึ่งเป็นหัวใจหลักของวิสาหกิจชุมชนในการดำเนินงานอย่างยั่งยืนและมั่นคงยาวนานต่อไป
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เนื้อหาและข้อมูลในบทความที่ลงตีพิมพ์ในวารสารวิชาการมหาวิทยาลัยราชภัฏภูเก็ต ถือเป็นข้อคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความโดยตรง ซึ่งกองบรรณาธิการวารสารฯ ไม่จำเป็นต้องเห็นด้วยหรือร่วมรับผิดชอบใด ๆ
บทความ ข้อมูล เนื้อหา รูปภาพ ฯลฯ ที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารวิชาการมหาวิทยาลัยราชภัฏภูเก็ต ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารวิชาการมหาวิทยาลัยราชภัฏภูเก็ต หากบุคคลหรือหน่วยงานใดต้องการนำทั้งหมดหรือส่วนหนึ่งส่วนใดไปเผยแพร่ต่อหรือเพื่อกระทำการใด ๆ จะต้องได้รับอนุญาตเป็นลายลักษณ์อักษรจากวารสารวิชาการมหาวิทยาลัยราชภัฏภูเก็ตก่อนเท่านั้น
เอกสารอ้างอิง
Al Momani, K. M. K., Jamaludin, N., & Zanani, W. (2021). The effect of relational capital on the intellectual capital and firm performance nexus: Evidence from the Jordanian industrial sector. Journal of Sustainability Science and Management, 16(5), 307–326. https://doi.org/10.46754/jssm.2021.07.01
Awad, I. M., & Thwaib, S. M. (2024). Creating shared value to enhance the competitiveness of the agricultural cluster in Qalqilya governorate. Journal of Enterprising Communities: People and Places in the Global Economy.
Aburub, F. (2015). Impact of ERP systems usage on organizational agility: An empirical investigation in the banking sector. Information Technology & People, 28(3), 570-588.
Adnan, M., Younas, H., Khan, J., & Haseeb, A. (2023). Impact of sustainability practices on organizational performance: Mediating role of economic performance. International Journal of Contemporary Issues in Social Sciences, 2(4), 1191-1200.
Alrowwad, A. A., Kaliannan, M., Melebari, A. M., & S. Isa, N. (2020). The Influence of Environmental Management Accounting Practices on Environmental Performance: Evidence from Jordanian Pharmaceutical Companies. Sustainability, 12(3), 967.
Barney, J. B. (1991). Firm resources and sustained competitive advantage. Journal of Management, 17(1), 99 120.
Bataineh, H., Abbadi, S. S., Alabood, E., & Alkurdi, A. (2022). The effect of intellectual capital on firm performance: the mediating role of family management. Journal of Islamic Accounting and Business Research, 13(5), 845–863. Retrieved from https://doi.org/10.1108/JIABR-02-2022-0032
Beamish, P. W., & Chakravarty, D. (2021). Using the resource-based view in multinational enterprise research. Journal of Management, 47(7), 1861-1877.
Becker, J. M., & Jaakkola, E. (2020). Exploring value propositions and service innovation: A service-dominant logic study. Journal of Business Research, 120, 227-240.
Beechler, S., & Woodward, I. C. (2009). The global “war for talent”. Journal of international Management, 15(3), 273-285.
Black, J. A., & Boal, K. B. (1994). Strategic resources: Traits, configurations and paths to sustainable competitive advantage. Strategic management journal, 15(S2), 131-148.
Bhattacharya, S., Sen, S., & Korschun, D. (2014). Using corporate social responsibility to win the war for talent. MIT Sloan Management Review, 49(2), 37
Bilderback, S. (2024). Integrating training for organizational sustainability: the application of Sustainable Development Goals globally. European Journal of Training and Development, 48(7/8), 730-748.
Bontis, N. (2000). Assessing knowledge assets: a review of the models used to measure intellectual capital. International Journal of Management Reviews, 3(1), 41-60.
Community Enterprise Information System, Community Enterprise Promotion Division, Department of Agricultural Extension. (2023). Community Enterprise Information System. https://smce.doae.go.th/
Crosson, M. M., & Berdrow, I. (2003). Organizational learning and strategic renewal.Strategic Management Journal, 24, 1087-1105.
Department of Agricultural Extension. (2021). Household income increased. Department of Agricultural Extension. https://doae.go.th/gallery_detail.php?Id=b3M0bmNRcTQyRm1QalBMdERBMkRSdz09879
Daily, C. M., Certo, S. T., & Dalton, D. R. (2000). International experience in the executive suite: The path to prosperity?. Strategic Management Journal, 21(4), 515-523.
EMES European Thematic Network. (1999). The Emergence of social enterprises in Europe. A Short Overview. EMES. https://base.socioeco.org/docs/wp_08_01_se_web.pdf
Fachridian, A., Ramli, A. H., & de Araujo, L. M. (2024). Implementation of Organizational Agility Strategies to Meet The Challenges of Digital Transformation in Government Organizations. Media Ekonomi Dan Manajemen, 39(2), 215-233.
Fahy, J. (2000). The resource‐based view of the firm: some stumbling‐blocks on the road to understanding sustainable competitive advantage. Journal of European industrial training, 24(2/3/4), 94-104.
Frederick, W. C. (2016). A model of intrinsic and extrinsic motivation for enjoyment and future expectations of gambling among college students. Journal of Gambling Studies, 32(4), 1153-1167.
Furr, N. R., & Eisenhardt, K. M. (2021). Strategy and uncertainty: Resource-based view, strategy-creation view, and the hybrid between them. Journal of Management, 47(7), 1915-1935.
Gilbert, X., & Strebel, P. (1989). From innovation to outpacing. Business Quarterly, 54(1), 19-23.
Gibson, C. B., Gibson, S. C., & Webster, Q. (2021). Expanding our resources: Including community in the resource-based view of the firm. Journal of Management, 47(7), 1878-1898.
Gogan, L. M., Rennung, F., Istis, G., & Drahici, A. (2014). A proposed tool for managing intellectual capital insmall and medium size enterprises. Procedia Technology, 16, 728-736. https://doi.org/10.1016/j.protcy.2014.10.022
Goldman, S. L., Nagel, R. N., & Preiss, K. (1995). Agile competitors and virtual organizations: Strategies for enriching the customer, vol. 8. Van Nostrand Reinhold.
Grönroos, C. (2008). Service logic revisited: Who creates value and who co‐creates?. European Business Review, 20(4), 298-314.
Healy, P. M. (1998). The effects of bonus schemes on accounting decisions. Journal of Accounting and Economics, 25(1), 183-208.
Hossin, M. S. Hosain, M. F. Frempong, S. S. Adu-Yeboah, and M. A. A. Mustafi, (2021). What drives sustainable or-ganizational performance? The roles of perceived organiza-tional support and sustainable organizational reputation, Sus-tainability (Switzerland), 13(22), https://doi: 10.3390/su132212363.
Huang, L., Fan, W., & Guo, Y. (2016). Mining the city: Discovering the geo-social semantics of places. Information & Management, 53(1), 17-28.
Hubbard, G., Zubac, A., & Johnson, L. (2008). Linking learning, customer value, and resource investment decisions: Developing dynamic capabilities. In A. Heene, R. Martens, & R. Sanchez (Eds.), Advances in Applied Business Strategy 10, 9-27). Emerald Group Publishing Limited. https://doi.org/10.1016/S0749-6826(07)10001-9
Jaunanda, M., Sembel,R., Hulu, E., Shinta, G (2024). The impact of intellectual capital strategy on firm value and financial distress. Corporate & Business Strategy Review, 3, 148-158.
Joroff, M. L., Porter, W. L., Feinberg, B., & Kukla, C. (2003). The agile workplace. Journal of Corporate Real Estate, 5(4), 293-311.
Kanji, G. K. (2002). Performance measurement system. Total Quality Management, 13(5), 715-728.
Lewis, R., Hunt, P., & Carson, D. (2006). Social enterprise and community based care. Is there a future for mutually owned organisations in community and primary care. Kings Fund.
Lin, C., Chiu, H., & Chu, P. (2006). Agility index in the supply chain. International Journal of Production Economics, 100, 285–299.
Lubis, N. W. (2022). Resource Based View (RBV) in Improving Company Strategic Capacity. Research Horizon, 2(6), 587–596.
Mailani, D., Hulu, M. Z. T., Simamora, M. R., & Kesuma, S. A. (2024). Resource-Based View Theory to Achieve a Sustainable Competitive Advantage of the Firm: Systematic Literature Review. International Journal of Entrepreneurship and Sustainability Studies, 4(1), 1-15.
Marr, B., & Adams, C. (2004). The balanced scorecard and intangible assets: similar ideas, unaligned concepts. Measuring business excellence, 8(3), 18-27.
Menghwar, P., & Daood, A. (2021). Intellectual capital and firm performance: Evidence from an emerging economy. Cogent Business & Management, 8(1).
Mrugalska, B., & Ahmed, J. (2021). Organizational agility in industry 4.0: A systematic literature review. Sustainability, 13(15)
National Intelligence Council. (2021). Global trends 2040: A more contested world, Office of the Director of National Intelligence. https://dni.gov/index.php/gt2040-home
Nukulsomprathana, P (2021). Concepts of social entrepreneurship. popticles.com. https://popticles.com/branding/social-enterprise-concept/
Ode, A. E., & Ayavoo, D. (2020). Intellectual capital, knowledge management, and organizational performance: Evidence from selected banks in Nigeria. Journal of Intellectual Capital, 21(1), 86-109.
Overby, E., Bharadwaj, A., & Sambamurthy, V. (2006). Enterprise agility and the enabling role of information technology. European Journal of Information Systems, 15, 120-131
Phinyochatchinda, S (2018). Analysis of social entrepreneurship of entrepreneurs in Rojana Industrial Park. Ayutthaya Province. Silpakorn University Journal, Thai version Humanities, Social Sciences and Arts, 11(1), 662-678.
Phuwadin, P., (2024). The Relationship between Intellectual Capital,Firm Performance, and Sustainable Growth in Companies Listed on the Thai Stock Exchange.Journal of Accounting, 20(66), 99-121.
Porter, M. E., & Kramer, M. R. (2006). Strategy & society: The link between competitive advantage and corporate social responsibility. Harvard Business Review, 84(2), 78-92.
Porter, M. E., & Kramer, M. R. (2011). The big idea: Creating shared value - How to reinvent capitalism and unleash a wave of innovation and growth. Harvard Business Review, 89(1), 62-77.
Prahalad, C. K., & Ramaswamy, V. (2004). Co-creation experiences: The next practice in value creation. Journal of interactive marketing, 18(3), 5-14.
Rahmaddian, R. (2024). The Effect of Social Entrepreneurship, Government Support on Local Economic Performance in Indonesia, and the Impact of Local Initiatives Mediated by Intellectual Capital. West Science Business and Management, 2(01), 225-235.
Rehman, N., Yadav, R., Ali, M., & Ghazanfar, M. A. (2011). Conceptual model of knowledge management system for innovation and competitive advantage. Procedia Engineering, 15, 3941-3945.
Rose, Q., & Pearce, A. (2020). Customer-dominant logic in higher education: A model for value creation in international staff mobility. Journal of Marketing for Higher Education, 30(2),1-23.
Santos, J. B., & Brito, L. A. L. (2012). Toward a subjective measurement model for firm performance. BAR-Brazilian Administration Review, 9, 95-117.
Satar, M. S. (2024). Compassion, value creation and digital learning orientation in social entrepreneurs. Management Decision.
Schuler, R. S., Jackson, S. E., & Tarique, I. (2011). Global talent management and global talent challenges: Strategic opportunities for IHRM. Journal Of World Business, 46(4), 506-516.
Sengupta, S., & Sahay, A. (2018). Social enterprises in the Indian context: conceptualizing through qualitative lens. Journal of Global Entrepreneurship Research, 8, 1-19.
Sharifi, H., & Zhang, Z. (1999). A methodology for achieving agility in manufacturing organisations: An introduction. International Journal of Production Economics, 62(1-2), 7-22.
Sharifi, S., & Khoshnevisan, F. (2024). Social entrepreneurship: recognition of sociocultural competencies in the higher education future. Journal of Applied Research in Higher Education.
Somwethee, P., Aujirapongpan, S., & Ru-Zhue, J. (2023). The influence of entrepreneurial capability and innovation capability on sustainable organization performance: Evidence of community enterprise in Thailand. Journal of Open Innovation: Technology, Market, and Complexity, 9(2), 100082.
Songyothin, T. (2019). Factors affecting the success of community enterprise operations. Burapha Business Review Journal, 12(2), 11–26.
Steinhart, J (2024). Sustainable organization performance, It trend and development, ETR, 1,339–347. https://doi: 10.17770/etr2024vol1.8011
Stewart, T. (1997). Intellectual capital: The new wealth of nations. Doubleday Dell Publishing Group.
Sukprasert, P., Sumalee, S., & Koolsriroj, U. (2022). Development of learning activities based on micro learning in the civics, culture and social life course for Mathayomsuksa 2 students at Taweethapisek school. Journal of Chandrakasemsarn, 28(1), 62-77.
Tallon, P. P., & Pinsonneault, A. (2011). Competing perspectives on the link between strategic information technology alignment and organizational agility: Insights from a mediation model. MIS quarterly, 35(1),463-486.
Tarique, I., & Schuler, R. S. (2010). Global talent management: Literature review, integrative framework, and suggestions for further research. Journal of World Business, 45(2), 122-133.
Teece, D., Peteraf, M., & Leih, S. (2016). Dynamic capabilities and organizational agility: Risk, uncertainty, and strategy in the innovation economy. CaliforniaManagement Review, 58(4), 13-35.
Turi, J. A., Khwaja, M. G., Tariq, F., & Hameed, A. (2023). The role of big data analytics and organizational agility in improving organizational performance of business processing organizations. Business Process Management Journal, 29(7), 2081-2106.
Yildiz, T., & Aykanat, Z. (2021). The mediating role of organizational innovation on the impact of strategic agility on firm performance. World Journal of Entrepreneurship, Management and Sustainable Development, 17(4), 765-786.
