ความสัมพันธ์ระหว่างคุณภาพชีวิตทางจิตใจด้านบวกและระดับการศึกษาของเจ้าหน้าที่ในศูนย์สงเคราะห์กลุ่มคนเปราะบางที่เป็นผู้อยู่ร่วมกับเชื้อ HIV/AIDS และกลุ่มผู้ด้อยโอกาสทางสังคมที่ยากจน ในเขตอำเภอเมืองหนองคาย
คำสำคัญ:
ความพึงพอใจจากการเห็นอกเห็นใจ, พลังอำนาจในตนเองทางวิชาชีพ, เจ้าหน้าที่งานบริการด้านสงเคราะห์บทคัดย่อ
การวิจัยเชิงคุณภาพนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์ความสัมพันธ์องค์รวมระหว่างความพึงพอใจจากการเห็นอกเห็นใจ พลังอำนาจในตนเองทางวิชาชีพด้านสงเคราะห์ และปัจจัยทางด้านระดับการศึกษาของกลุ่มตัวอย่างที่เป็นเจ้าหน้าที่งานบริการด้านสงเคราะห์ในเขตอำเภอเมือง จังหวัด หนองคาย ด้วยการตอบคำถามเกี่ยวกับระดับการศึกษาและใช้เครื่องมือแบบวัด 2 ชุดได้แก่ แบบวัดคุณภาพชีวิตในวิชาชีพและแบบวัดพลังอำนาจในตนของผู้ทำงานด้านสังคมสงเคราะห์ ที่เป็นเครื่องมือในการเก็บรวบรวมข้อมูล โดยมีอาสาสมัครในสถานสงเคราะห์เอกชนจำนวน 2 แห่งในเขตอำเภอเมืองหนองคายได้แก่ บ้านสวนมิตรภาพ และบ้านซารนิลลี่ เฮาส์ โดยจำนวนอาสาสมัครเข้าร่วมการศึกษานี้รวมกันจำนวน 20 คน
ผลการวิจัยได้แบ่งเป็น 3 กลุ่มด้วยระดับคะแนนของพลังอำนาจในตนเป็นเกณฑ์หลักและเปรียบเทียบด้วยระดับคะแนนความพึงพอใจจากการเห็นอกเห็นใจพร้อมกับวิเคราะห์ร่วมปัจจัยด้านระดับการศึกษาที่สัมพันธ์กัน ผลที่ได้พบว่ากลุ่ม “1” มีคะแนนเฉลี่ยของสภาพจิตใจด้านบวกสูงกว่ากลุ่มอื่นๆ กลุ่ม “2” จะมีคะแนนเฉลี่ยในระดับกลาง ส่วนกลุ่ม “3” จะตรงกันข้ามกับกลุ่ม “1” อย่างชัดเจน อีกทั้งปัจจัยทางด้านการศึกษาพบว่าการศึกษาระดับที่สูงกว่าและตรงกับวิชาชีพนั้นมีประโยชน์ส่งเสริมการมีพลังอำนาจในตนเองฯที่สะท้อนไปยังการรับรู้ถึงความพึงพอใจจากการเห็นอกเห็นใจให้แก่อาสาสมัคร และการค้นพบเพิ่มเติมพบว่าการสนับสนุนทางสังคมขององค์กรในด้านการอบรมพัฒนาศักยภาพให้แก่เจ้าหน้าที่มีบทบาทในการสนับสนุนคุณภาพชีวิตทางจิตใจด้านบวกอย่างสำคัญ
References
ประกายรัตน์ สุวรรณ, และ อมรวิทย์ วิเศษสงวน. (2555). การวิจัยและวิเคราะห์ข้อมูลด้วยโปรแกรม SPSS
เวอร์ชัน 20. กรุงเทพฯ: ซีเอ็ดยูเคชั่น.
ประเสริฐ ผลิตผลการพิมพ์. (2562). Burnout syndrome: ภาวะหมดไฟในการทำงาน. กรุงเทพฯ:
อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิซซิ่ง.
ระพีพรรณ คำหอม. (2556). หลักการและกระบวนการปฏิบัติงานสังคมสงเคราะห์จุลภาค (พิมพ์ครั้ง
ที่ 2. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
ระบบบริหารจัดการข้อมูลการพัฒนาคนแบบชี้เป้า. (ม.ป.ป.). ภาพรวมคนจนในปี 2566. สืบค้น 28 ตุลาคม
, จาก https://www.tpmap.in.th/2566/
ศิริลักษณ์ เตชะธนอิทธิกุล. (2561). ความเครียด ความเหนื่อยล้าในการเห็นอกเห็นใจ ความพึงพอใจ
ในการเห็นอกเห็นใจ และสุขภาวะของนักวิชาชีพผู้ให้บริการด้านสุขภาพจิต (วิทยานิพนธ์
ปริญญามหาบัณฑิต). กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ศูนย์รวมข้อมูลสารสนเทศด้านเอชไอวีของประเทศไทย. (ม.ป.ป.). คาดประมาณผู้ติดเชื้อเอชไอวี. สืบค้น 28
ตุลาคม 2566, จาก https://hivhub.ddc.moph.go.th/epidemic.php
อภิญญา เวชยชัย. (2557). การเสริมพลังอำนาจในการปฏิบัติงานสังคมสงเคราะห์. กรุงเทพฯ:
มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
Adams, P., Hurd, M. D., McFadden, D., Merrill, A., & Ribeiro, T. (2003). Healthy, wealthy, and
wise? Tests for direct causal paths between health and socioeconomic status. Journal
of econometrics, 112(1), 3-56.
Alkema, K., Linton, J. M., & Davies, R. (2008). A study of the relationship between self-
care, compassion satisfaction, compassion fatigue, and burnout among hospice
professionals. Journal of Social Work in End-of-Life and Palliative Care, 4(2), 101-
Bayard, S., Staffelbach, M., Fischer, P., & Buchmann, M. (2014). Upper-secondary educational
trajectories and young men’s and women’s self-esteem development in Switzerland.
Psychological, Educational, and Sociological Perspectives on Success and Well-Being in
Career Development, 19-44.
Becker, G. S. (2009). Human Capital: A Theoretical and Empirical Analysis, with Special
Reference to Education. Chicago, Il: University of Chicago Press.
Bride, B. E., Radey, M., & Figley, C. R. (2007). Measuring compassion fatigue. Clinical
social work journal, 35(3), 155-163.
Burger, K., Becker, M., & Schoon, I. (2023). Mental health and educational attainment: How
developmental stage matters. Developmental Psychology, 60(1), 108–123.
Collins, S., & Long, A. (2003). Working with the psychological effects of trauma:
consequences for mental heal-care workers-a literature review. Journal of
Psychiatric and Mental Health Nursing, 10 (4), 417-424.
Craig, C. D., & Sprang, G. (2010). Compassion satisfaction, compassion fatigue, and
burnout in a national sample of trauma treatment therapists. Anxiety, Stress, &
Coping, 23(3), 319-339.
Croft, S., & Beresford, P. (2000). Empowerment. In M. Davies (Ed.), The blackwell
encyclopedia of social work (pp. 116-118). Oxford: Blackwell.
Foverskov, E., Glymour, M. M., Mortensen, E. L., Holm, A., Lange, T., & Lund, R. (2018).
Education and cognitive aging: Accounting for selection and confounding in linkage of
data from the Danish Registry and Survey of Health, Ageing and Retirement in Europe.
American Journal of Epidemiology, 187(11), 2423-2430.
Hayward, M. D., Hummer, R. A., & Sasson, I. (2015). Trends and group differences in the
association between educational attainment and US adult mortality: Implications for
understanding education's causal influence. Social Science & Medicine, 127, 8-18.
Jafarian_amiri, S. R., Qalehsari, M. Q., Zabihi, A., Babanataj, R., & Chehrazi, M. (2023). The
relationship between empowerment and compassion satisfaction, compassion fatigue,
and burnout in nurses during COVID-19 outbreak. Journal of Education and Health
Promotion, 12(1), 379.
Joannès, C., Redmond, N. M., Kelly-Irving, M., Klinkenberg, J., Guillemot, C., Sordes, F., ... &
Neufcourt, L. (2023). The level of education is associated with an anxiety-depressive
state among men and women–findings from France during the first quarter of the
COVID-19 pandemic. BMC Public Health, 23(1), 1405
Kavé, G., Shrira, A., Palgi, Y., Spalter, T., Ben-Ezra, M., & Shmotkin, D. (2012). Formal education
level versus self-rated literacy as predictors of cognitive aging. Journals of Gerontology
Series B: Psychological Sciences and Social Sciences, 67(6), 697-704.
Kelly, L., Runge, J., & Spencer, C. (2015). Predictors of compassion fatigue and
compassion satisfaction in acute care nurses. Journal of Nursing Scholars, 47(6),
-528.
Kessler, R. C., Foster, C. L., Saunders, W. B., & Stang, P. E. (1995). Social consequences of
psychiatric disorders, I: Educational attainment. American journal of psychiatry, 152(7),
-1032.
Lantz, P. M., House, J. S., Mero, R. P., & Williams, D. R. (2005). Stress, life events, and
socioeconomic disparities in health: results from the Americans' Changing Lives Study.
Journal of health and social behavior, 46(3), 274-288.
Lee, K. S., & Yang, Y. (2022). Educational attainment and emotional well-being in adolescence
and adulthood. SSM-Mental Health, 2, 100138.
Leitner, M., and Leitner, S. (2012). Leisure in Later Life. Urbana, IL: Sagamore Publishing.
Lepine, F. (2006). Self-empowerment for everyone: ancient mind training adapted to
your modern world. N.P.: F.Lepine Publishing.
Linley, P. A., & Joseph, S. (2007). Therapy work and therapists' positive and negative
well–being. Journal of Social and clinical Psychology, 26(3), 385-403.
Lorant, V., Deliège, D., Eaton, W., Robert, A., Philippot, P., & Ansseau, M. (2003). Socioeconomic
inequalities in depression: a meta-analysis. American journal of epidemiology, 157(2), 98-
Martin, M.E. (2014). Introduction to human services: Through the eyes of practice settings
(3rd Ed.). New Jersey: Pearson.
McFarland, M. J., & Wagner, B. G. (2015). Does a college education reduce depressive
symptoms in American young adults?. Social Science & Medicine, 146, 75-84.
Mirowsky, J., & Ross, C. E. (2003). Education, Social Status, and Health. Hawthorne, NY:
Aldine de Gruyter.
Ortlepp, K., & Friedman, M. (2002). Prevalence and correlates of secondary traumatic
stress in the workplace lay trauma counselors. Journal of Traumatic Stress, 15(3),
-222.
Radley, M., & Figley, C. R. (2007). The social psychology of compassion. Clinical Social
Work Journal, 35(3), 207–214.
Ravalier, J. M., McFadden, P., Boichat, C., Clabburn, O., & Moriarty, J. (2021). Social worker
well-being: A large mixed-methods study. The British Journal of Social Work, 51(1), 297-
Ritsher, J. E., Warner, V., Johnson, J. G., & Dohrenwend, B. P. (2001). Inter-generational
longitudinal study of social class and depression: a test of social causation and social
selection models. The British Journal of Psychiatry, 178(S40), s84-s90.
Ross, C. E., & Mirowsky, J. (2006). Sex differences in the effect of education on depression:
resource multiplication or resource substitution?. Social science & medicine, 63(5),
-1413.
Ross, C. E., & Mirowsky, J. (2013). The Sense of Personal Control: Social Structural Causes and
Emotional Consequences. In C. S. Anseshensel, J. C. Phelan, & A. Bierman (Eds.),
Handbook of the Sociology of Mental Health (pp. 379–402). New York: Springer.
Ross, C. E., & Van Willigen, M. (1997). Education and the subjective quality of life. Journal of
health and social behavior, 275-297.
Sacco, T. L., Ciurzynski, S. M., Harvey, M. E., & Ingersoll, G. L. (2015). Compassion satisfaction
and compassion fatigue among critical care nurses. Critical care nurse, 35(4), 32-42.
Samuel, R. (2014). The gendered interplay between success and well-being during transitions.
Gender and Educational Achievement, 56(2), 202–219.
Schieman, S., & Plickert, G. (2008). How knowledge is power: Education and the sense of
control. Social forces, 87(1), 153-183.
Sprang, G., Clark, J. J., & Whitt-Woosley, A. (2007). Compassion fatigue, compassion
satisfaction, and burnout: Factors impacting a professional's quality of life. Journal
of loss and Trauma, 12(3), 259-280.
Stamm, B. (2010). The concise manual for the professional quality of life scale. Idaho:
ProQOL.org.
Turner, R. J., Wheaton, B., & Lloyd, D. A. (1995). The epidemiology of social stress. American
sociological review, 60(1):104–125.
Wagaman, M. A., Geiger, J. M., Shockley, C., & Segal, E. A. (2015). The role of empathy
in burnout, compassion satisfaction, and secondary traumatic stress among social
workers. Social work, 60(3), 201-209.
Yu, Y., & Williams, D. R. (1999). Socioeconomic status and mental health. In C. S. Anseshensel
and J. C. Phelan (Eds.), Handbook of the Sociology of Mental Health (pp. 151-166).
Boston, MA: Springer US.
