การลดความสูญเปล่าในกระบวนการบรรจุหอมหัวใหญ่โดยเทคนิคการผลิตแบบโตโยต้า: ศึกษาโรงงานถาวรการเกษตร

บทคัดย่อ

หอมหัวใหญ่ นับเป็นสินค้าเกษตรชนิดหนึ่งที่ผลผลิตภายในประเทศได้รับผลกระทบจากผลผลิตจากประเทศอื่นทั้งในตลาดภายในและนอกประเทศ มีการชะลอการสั่งซื้อหอมหัวใหญ่ที่ผลิต ภายในประเทศและปริมาณการส่งออกลดลง การวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์มุ่งเน้นในการหาแนวทางการปรับปรุงกระบวนการบรรจุหอมหัวใหญ่ โดยการลดความสูญเปล่าในกระบวนการตามแนวคิดของระบบการผลิตแบบโตโยต้า จากการวิจัยเชิงปฏิบัติการที่โรงงานถาวรการเกษตร ซึ่งเป็นโรงงานหลักในธุรกิจการบรรจุหอมหัวใหญ่ โดยตั้งอยู่ในอำเภอแม่วาง จังหวัดเชียงใหม่ อันเป็นแหล่งเพาะปลูกหอมหัวใหญ่ที่สำคัญของประเทศ เริ่มต้นจากการศึกษากระบวนการบรรจุโดยการสังเกตแบบมีส่วนร่วมตั้งแต่เริ่มรับซื้อหอมหัวใหญ่ การคัดแยกหอมหัวใหญ่ที่เน่าเสียและไม่ได้ขนาด การคัดแยกขนาดตามคำสั่งซื้อของลูกค้า การบรรจุภัณฑ์และการชั่งน้ำหนักมาตรฐาน จนพร้อมที่จะจัดส่งบรรจุภัณฑ์หอมหัวใหญ่ออกจากโรงงาน และการศึกษาปัญหาและความสูญเปล่าในกระบวนการร่วมกับผู้ที่เกี่ยวข้องในโรงงาน พบว่าเกิดขึ้นจากปัจจัย 4 ประการ คือ (1) ขั้นตอนการทำงาน (2) พนักงาน (3) อุปกรณ์ และ (4) หอมหัวใหญ่ที่เป็นวัตถุดิบ ซึ่งก่อให้เกิดความสูญเปล่า 4 ประการ คือ (1) การขนส่งที่มากเกินไป (2) การมีขั้นตอนการผลิตที่มากเกินไป (3) การรอคอยในการ ปฏิบัติงานและ (4) การมีชิ้นงานที่บกพร่องและของเสีย โดยสามารถกำหนดแนวทางการปรับปรุงกระบวนการบรรจุพร้อมแนวทางการควบคุมที่ปรับปรุงแผนผังการผลิต ขั้นตอนและวิธีการทำงานตามเทคนิคการปรับปรุงการทำงานอย่างต่อเนื่องหรือ ไคเซ็น จากการสังเกตและปรับปรุงงานในระบบการผลิตแบบโตโยต้า โดยมุ่งเน้นให้การทำงานมีการไหลของกระบวนการและหอมหัวใหญ่อย่างต่อเนื่องมากขึ้นโดยมีรอบการผลิตที่ชัดเจนจากการกำหนดแผนการผลิตในแต่ละวัน การปรับผังโรงงานเพื่อลดระยะทางและระยะเวลาในการเคลื่อนย้ายและลดขั้นตอนการทำงานที่มากเกินไป การลดกระบวนการซ้ำซ้อนซึ่งมากเกินความจำเป็นโดยลดจำนวนรอบการผลิตและลดจำนวนครั้งในการเริ่มการผลิต (Set Up) ในแต่ละขนาด การปรับเรียบการผลิตจัดให้มีระบบการผลิตแบบดึงและสายการผลิตแบบคู่ขนาน ฯลฯ การปรับปรุงข้างต้นทำให้เกิดแผนผังตามกระบวนการผลิตที่ดีขึ้นสามารถควบคุมด้วยสายตาได้อย่างสะดวก นอกจากนี้ ได้มีการจัดอุปกรณ์ความปลอดภัยในการทำงานให้แก่พนักงาน รวมทั้งกำหนดมาตรการในการควบคุมกระบวนการ ได้แก่ การกำหนด แบบฟอร์มการวิเคราะห์ความสูญเปล่าของกระบวนการ และแบบฟอร์มประเมินผลการปฏิบัติงานตามกระบวนการ