การศึกษาการขยายผลทางเศรษฐกิจของชุมชนบนพื้นฐานแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียง อำเภอวิหารแดง จังหวัดสระบุรี

บทคัดย่อ

งานวิจัยเรื่องนี้มีวัตถุประสงค์ของการศึกษาคือ (1) เพื่อศึกษาสภาพการดำเนินงานของชุมชน (2) เพื่อวิเคราะห์เศรษฐกิจการผลิตของชุมชนอันได้แก่ ปัจจัยการผลิตและผลผลิตของระบบการผลิตทางด้านการเกษตรวิสาหกิจชุมชนและทุนชุมชน (3) เพื่อศึกษาสภาพทางสังคมความสัมพันธ์ของเกษตรกรกับชุมชน แนวคิดการดำเนินงานและแนวทางขยายผลเศรษฐกิจพอเพียง

วิธีการวิจัยเรื่องนี้มี ดังนี้ (1) การสำรวจตัวอย่างเป็นฟาร์มเกษตรกรและสมาชิกศูนย์การเรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียงชุมชนต้นแบบบ้านคลองหัวช้าง อำเภอวิหารแดง จังหวัดสระบุรีจำนวน 100 ตัวอย่าง (2) วิเคราะห์แนวคิดและการดำเนินการผลิตทางการเกษตรตามหลักการเศรษฐกิจพอเพียง (3) การประเมินการขยายผลของปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงได้แก่ เศรษฐกิจ สังคม ทรัพยากรสิ่งแวดล้อม เทคโนโลยี่และด้านจิตใจ โดยใช้แบบสอบถามความเห็นแบบ Likert Scale และอธิบายผลด้วยสถิติเชิงพรรณนา

ผลการศึกษาพบว่า (1) ด้านระบบการทำฟาร์มเป็นการเกษตรแบบไร่นาส่วนผสมโดยเน้นในรูปแบบผลิตข้าว-พืชสวน-ประมง-ปศุสัตว์ และมีสัดส่วนการดำเนินกิจกรรมการเกษตรแตกต่างกันโดยขึ้นกับการใช้พื้นที่ของเกษตรกรแต่ละรายมีความเหมาะสม และสอดคล้องกับพื้นที่ของตนเอง (2) ความสำเร็จตามแนวเศรษฐกิจพอเพียงคือ การที่กลุ่มมีความสามัคคีมีผู้นำที่เข้มแข็งส่งผลทำให้เกิดการรวมตัวเกษตรกรเอง มีการร่วมมือและช่วยเหลือเกื้อกูลกันและกันด้านอาชีพและชีวิตความเป็นอยู่อย่างประหยัดและรู้คุณค่า (3) การขยายผลมีการขยายผลด้านเศรษฐกิจ ด้านเทคโนโลยี ด้านสังคม ด้านทรัพยากรและด้านจิตใจ ทั้งหมดนับเป็นสิ่งที่แสดงถึงความเข้มแข็งของชุมชน

ข้อเสนอแนะ: (1) สร้างเสริมกิจกรรมการเกษตรของเกษตรกรตัวอย่างให้เป็นการเกษตรแบบไร่นาส่วนผสม มีการดำเนินกิจกรรมวิสาหกิจชุมชนและมีแหล่งท่องเที่ยวการเกษตร (2) เพิ่มพูน ปัจจัยที่นำไปสู่ความสำเร็จของการปฏิบัติตามแนวเศรษฐกิจพอเพียง ก็คือการที่ภาครัฐต้องดำเนินการจัดหาเจ้าหน้าที่มาให้ความรู้กับเกษตรกรในด้านต่างๆ มีการนำความรู้และเทคโนโลยีจากภายนอกท้องถิ่นมาปรับใช้อยู่เสมอ เกษตรกรจะต้องช่วยเหลือเกื้อกูลกันในด้านชีวิตความเป็นอยู่ และงานอาชีพมีการใช้ทรัพยากรในท้องถิ่นอย่างรู้คุณค่า และทำตามกำลังความสามารถที่มีอยู่ (3) จัดกิจกรรมส่งเสริมและฝึกอบรมการปฏิบัติตามแนวปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ไปสู่ระดับที่ก้าวหน้ามากขึ้นหรือจัดเวทีให้ความรู้ โดยใช้เกษตรกรที่ประสบความสำเร็จเป็นวิทยากร พร้อมนำชมผลงานอย่างละเอียด