สภาพแวดล้อมการสอบบัญชีมีอิทธิพลต่อคุณภาพการสอบบัญชีของบริษัทจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทยในดัชนีหลักทรัพย์ CLMV

ผู้แต่ง

  • สุพิชา ศรีสุคนธ์ สาขาวิชาการบัญชี วิทยาลัยบริหารธุรกิจนวัตกรรมและการบัญชี มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์
  • พัทธนันท์ เพชรเชิดชู วิทยาลัยบริหารธุรกิจนวัตกรรมและการบัญชี มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์
  • ศิริเดช คำสุพรหม วิทยาลัยบริหารธุรกิจนวัตกรรมและการบัญชี มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์
  • ปรีเปรม นนทลีรักษ์ สายงานการเงินและการบริหาร มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์

คำสำคัญ:

สภาพแวดล้อมการสอบบัญชี, คุณภาพการสอบบัญชี, รายการคงค้างซึ่งใช้ดุลยพินิจของผู้บริหาร, ระยะเวลาที่ใช้ในการออกรายงานการสอบบัญชี, การแสดงความเห็นของผู้สอบบัญชี

บทคัดย่อ

งานวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์หลักเพื่อศึกษาสภาพแวดล้อมการสอบบัญชีมีอิทธิพลต่อคุณภาพการสอบบัญชีของบริษัทที่จดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย ในดัชนีหลักทรัพย์ CLMV ระหว่าง ปี พ.ศ. 2556-2560 จำนวนที่ศึกษารวม 120 รายปีบริษัท การวัดสภาพแวดล้อมการสอบบัญชีใน 5 ด้าน ได้แก่ ค่าธรรมเนียมการสอบบัญชีผิดปกติ ระยะเวลาการเป็นผู้สอบบัญชีในบริษัทลูกค้า ประสบการณ์ของผู้สอบบัญชี ระยะเวลาการสอบบัญชีของสำนักงานสอบบัญชี และความเชี่ยวชาญในอุตสาหกรรมของ สำนักงานสอบบัญชี และวัดคุณภาพการสอบบัญชีใน 3 มุมมอง ได้แก่ รายการคงค้างซึ่งใช้ดุลยพินิจของ ผู้บริหาร ระยะเวลาที่ใช้ในการออกรายงานการสอบบัญชี และการแสดงความเห็นด้วยสถิติการวิเคราะห์ถดถอยเชิงพหุคูณ (Multiple Regression Analysis)

ผลการวิจัยพบว่า ความเชี่ยวชาญในอุตสาหกรรมของสำนักงานสอบบัญชีมีอิทธิพลทางลบต่อคุณภาพการสอบบัญชีที่วัดจากค่าสมบูรณ์ของรายการคงค้างซึ่งใช้ดุลยพินิจของผู้บริหาร และระยะเวลาการเป็นผู้สอบบัญชีในบริษัทลูกค้า และประสบการณ์ของผู้สอบบัญชีมีอิทธิพลทางลบต่อคุณภาพการสอบ บัญชีที่วัดจากการแสดงความเห็นของผู้สอบบัญชี รวมทั้งค่าธรรมเนียมการสอบบัญชีผิดปกติและระยะเวลาการสอบบัญชีของสำนักงานสอบบัญชีมีอิทธิพลทางลบต่อคุณภาพการสอบบัญชีที่วัดจากระยะเวลา ที่ใช้ในการออกรายงานการสอบบัญชี (ระยะสั้น) แต่ระยะเวลาการเป็นผู้สอบบัญชีในบริษัทลูกค้า และประสบการณ์ของผู้สอบบัญชีมีอิทธิพลทางบวกต่อคุณภาพการสอบบัญชีที่วัดจากระยะเวลาที่ใช้ในการออกรายงานการสอบบัญชี (ระยะสั้น)

References

กมลทิพย์ ศรีประไหม. (2558). ผลกระทบของความรับผิดชอบในการสอบบัญชีที่มีต่อคุณภาพการสอบบัญชีของผู้สอบบัญชีภาษีอากรในประเทศไทย (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). มหาสารคาม: มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.

กฤตยา จิรวาณิชไพศาล. (2554). คุณภาพการสอบบัญชีของ Big 4 ในแต่ละประเทศ (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, กรุงเทพฯ). สืบค้นจาก http://dspace.library.tu.ac.th/handle/3517/6415.

จารุมน ศรีสันต์. (2550). ความสัมพันธ์ระหว่างคุณค่าวิชาชีพกับคุณภาพการสอบบัญชี ของผู้สอบบัญชีภาษีอากรในประเทศไทย (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). มหาสารคาม: มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.

ทัศลียา สังขสุวรรณ์. (2548). ความสัมพันธ์ระหว่างระยะเวลาการเป็นผู้สอบบัญชีกับคุณภาพกำไรของบริษัทลูกค้าของกลุ่มบริษัทวัสดุก่อสร้างและเครื่องตกแต่งที่จดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, กรุงเทพฯ). สืบค้นจาก http://cuir.car.chula.ac.th/handle/123456789/7232

ปภาวี สุขมณี และคณะ. (2553). ผลกระทบของความเป็นมืออาชีพที่มีต่อคุณภาพการสอบบัญชีของผู้สอบบัญชีในกรมตรวจบัญชีสหกรณ์ (รายงานผลการวิจัย). กาฬสินธุ์: มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอิสาน วิทยาเขตกาฬสินธุ์.

วรพจน์ อุชุไพบูลย์วงศ์. (2532). ปัจจัยที่มีผลต่อการพิจารณากำหนดค่าธรรมเนียมวิชาชีพสอบบัญชีในประเทศไทย (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

วฤดดา พิพัฒนกุล และคณะ. (2563). ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการกำหนดค่าธรรมเนียมการสอบบัญชี. วารสารสุทธิปริทัศน์, 34(109), 230-244.

สภาวิชาชีพบัญชีในพระบรมราชูปถัมภ์. (2554). มาตรฐานการควบคุมคุณภาพ ฉบับที่ 1 เรื่อง การควบคุมคุณภาพสำหรับสำนักงานที่ให้บริการด้านการตรวจสอบและการสอบทานงบการเงิน และงานให้ความเชื่อมั่นอื่นตลอดจนบริการเกี่ยวเนื่อง. สืบค้น 10 มกราคม 2561, จาก http://www.fap.or.th.

สภาวิชาชีพบัญชีในพระบรมราชูปถัมภ์. (2555). มาตรฐานการสอบบัญชี รหัส 620 เรื่อง การใช้ผลงานของผู้เชี่ยวชาญของผู้สอบบัญชีมาตรฐานการสอบบัญชี. สืบค้น วันที่ 10 มกราคม 2561, จาก http://www.fap.or.th.

สภาวิชาชีพบัญชีในพระบรมราชูปถัมภ์. (2555). มาตรฐานการสอบบัญชี รหัส 220 เรื่อง วัตถุประสงค์โดยรวมของผู้สอบบัญชีรับอนุญาตและการปฏิบัติงานตรวจสอบตามมาตรฐานการสอบบัญชี. สืบค้น 10 มกราคม 2561, จาก http://www.fap.or.th.

สมศักดิ์ จินตวัฒนกุล. (2554). คุณภาพการสอบบัญชี. วารสาร มทร.อีสาน ฉบับวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี, 4(2), 69-75.

สุคนธ์ทิพย์ เนตระกาศ. (2553). ความสัมพันธ์ระหว่างการจัดการกำไรกับโอกาสในการเติบโต ของบริษัทจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์เอ็ม เอ ไอ (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

สุวดี สัตยารักษ์วิทย์. (2553). ความสัมพันธ์ระหว่างการกำกับดูแลกิจการกับระยะเวลาที่ใช้ในการออกรายงานการสอบบัญชี (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

Abedalqader Al-Thuneibat, A., Tawfiq Ibrahim Al Issa, R., & Ata Baker, R. A. (2011). Do audit tenure and firm size contribute to audit quality? Empirical evidence from Jordan. Managerial Auditing Journal, 26(4), 317-334.

Abidin, S., & Ahmad-Zaluki, N. A. (2012). Auditor industry specialism and reporting timeliness. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 65, 873-878.

Alareeni, B. A. (2019). The associations between audit firm attributes and audit quality-specific indicators: A meta-analysis. Managerial Auditing Journal, 34(1), 6-43.

Alkhatib, K., & Marji, Q. (2012). Audit reports timeliness: Empirical evidence from Jordan. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 62, 1342-1349.

Barghathi, Y., Collison, D., & Crawford, L. (2018). Earnings management and audit quality: stakeholders’ perceptions. Journal of Management and Governance, 22(3), 629-659.

Barnard, C.I. (1938). The functions of the executive. Cambridge, MA: Harvard University.

Blandón, J. G., & Bosch, J. M. A. (2013). Audit firm tenure and qualified opinions: New evidence from Spain. Revista de Contabilidad, 16(2), 118-125.

Bloomfield, D., & Shackman, J. (2008). Non-audit service fees, auditor characteristics and earnings restatements. Managerial Auditing Journal, 23(2), 125-141.

Bonner, S. E., & Lewis, B. L. (1990). Determinants of auditor expertise. Journal of Accounting Research, 28, 1-20.

Bruynseels, L., Knechel, W. R., & Willekens, M. (2006). Do industry specialists and business risk auditors enhance audit reporting accuracy. Faculty of Economics and Applied Economics, KU Leuven.

Chi, W., & Huang, H. (2005). Discretionary accruals, audit-firm tenure and audit-partner tenure: Empirical evidence from Taiwan. Journal of Contemporary Accounting & Economics, 1(1), 65-92.

Cho, M., Ki, E., & Kwon, S. Y. (2017). The effects of accruals quality on audit hours and audit fees. Journal of Accounting, Auditing & Finance, 32(3), 372-400.

Choi, J. H., Kim, J. B., & Zang, Y. (2006). The association between audit quality and abnormal audit fees. Available at SSRN 848067.

Cipriano, M., Hamilton, E. L., & Vandervelde, S. D. (2017). Has the lack of use of the qualified audit opinion turned it into the Rotten Kid threat. Critical Perspectives on Accounting, 47, 26-38.

Dao, M., & Pham, T. (2014). Audit tenure, auditor specialization and audit report lag. Managerial Auditing Journal, 29(6), 490-512.

Dong, B., & Robinson, D. (2018). Auditor-client geographic proximity and audit report timeliness. Advances in Accounting, 40, 11-19.

Garcia-Blandon, J., & Argiles-Bosch, J. M. (2017). The interaction effects of firm and partner tenure on audit quality. Accounting and Business Research, 47(7), 810-830.

Habib, A., & Bhuiyan, M. B. U. (2011). Audit firm industry specialization and the audit report lag. Journal of International Accounting, Auditing and Taxation, 20(1), 32-44.

Hoitash, R., Markelevich, A., & Barragato, C. A. (2007). Auditor fees and audit quality. Managerial Auditing Journal, 22(8), 761-786.

Jackson, A. B., Moldrich, M., & Roebuck, P. (2008). Mandatory audit firm rotation and audit quality. Managerial Auditing Journal, 23(5), 420-437.

Jennifer Ho, L. C., Liu, C. S., & Schaefer, T. (2010). Audit tenure and earnings surprise management. Review of Accounting and Finance, 9(2), 116-138.

Jensen, M. C., & Meckling, W. H. (1976). Theory of the firm: Managerial behavior, agency costs and ownership structure. Journal of Financial Economics, 3(4), 305-360.

Jung, S. J., Kim, B. J., & Chung, J. R. (2016). The association between abnormal audit fees and audit quality after IFRS adoption: Evidence from Korea. International Journal of Accounting and Information Management, 24(3), 252-271.

Kaplan, S. E. (1995). An examination of auditors' reporting intentions upon discovery of procedures prematurely signed-off. Auditing, 14(2), 90.

Knechel, W. R., & Payne, J. L. (2001). Additional evidence on audit report lag. Auditing: A Journal of Practice & Theory, 20(1), 137-146.

Knechel, W. R., & Sharma, D. S. (2012). Auditor-provided nonaudit services and audit effectiveness and efficiency: Evidence from pre-and post-SOX audit report lags. Auditing: A Journal of Practice & Theory, 31(4), 85-114.

Koubaa, R. R., & Anis, J. (2015). Book-tax differences: relevant explanatory factors. International Journal of Accounting and Economics Studies, 3(2), 95-104.

Krauss, P., & Zülch, H. (2013). The relation of auditor tenure to audit quality: Empirical evidence from the German audit market. Journal of Governance and Regulation, 2(1), 27-43.

Kusharyanti, K. (2013). Analysis of the factors determining the audit fee. Journal of Economics, Business & Accountancy Ventura, 16(1), 147-160.

Lee, H., & Jahng, G. (2008). Determinants of audit report lag: Evidence from Korea-an examination of auditor-related factors. Journal of Applied Business Research, 24(2), 27.

Li, J., & Lin, J. W. (2005). The relation between earnings management and audit quality. Journal of Accounting and Finance Research, 13(1), 1-11.

Myers, J. N., Myers, L. A., & Omer, T. C. (2003). Exploring the term of the auditor-client relationship and the quality of earnings: A case for mandatory auditor rotation. The Accounting Review, 78(3), 779-799.

Nagy, A. (2012). Audit partner specialization: the case of Andersen followers. Managerial Auditing Journal, 27(3), 251-262.

Nkemjika, O. M., Sunday, A. A., & Nwamaka, O. C. (2017). Audit quality, abnormal audit fee and auditor attributes. International Journal of Management Excellence, 8(3), 973-984.

Nugraha, A. S., & Suryandari, D. (2018). The effect of experience to the accuracy of giving opinion with audit expertise, professional skeptisism, audit judgment as mediators. Accounting Analysis Journal, 7(1), 61-69.

Ocak, M., & Ozden, E. A. (2018). Signing auditor-specific characteristics and audit report lag: a research from turkey. Journal of Applied Business Research, 34(2), 277.

Payne, J. L., & Jensen, K. L. (2002). An examination of municipal audit delay. Journal of Accounting and Public Policy, 21(1), 1-29.

PCAOB (Public Company Accounting Oversight Board) (2015). Audit quality indicator. Retrieved from March 3, 2018, https://pcaobus.org/EconomicAndRiskAnalysis/ORA/Pages/AQI.aspx

Rickett, L. K., Maggina, A., & Alam, P. (2016). Auditor tenure and accounting conservatism: evidence from Greece. Managerial Auditing Journal, 31(6/7), 538-565.

Salehi, M., Moradi, M., & Paiydarmanesh, N. (2017). The effect of corporate governance and audit quality on disclosure quality: Evidence from Tehran stock exchange. Periodica Polytechnica Social and Management Sciences, 25(1), 32-48.

Sarwoko, I., & Agoes, S. (2014). An empirical analysis of auditor's industry specialization, auditor's independence and audit procedures on audit quality: evidence from Indonesia. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 164(31), 271-281.

Shafie, R., Wan Hussin, W. N., Yusof, M., Hussain, M., & Hairi, M. (2009). Audit firm tenure and auditor reporting quality: Evidence in Malaysia. International Business Research, 2(2), 99-109.

Xie, Z., Cai, C., & Ye, J. (2010). Abnormal audit fees and audit opinion–further evidence from China's Capital Market. China Journal of Accounting Research, 3, 51-70.

Ye, K., Cheng, Y., & Gao, J. (2014). How individual auditor characteristics impact the likelihood of audit failure: Evidence from China. Advances in Accounting, 30(2), 394-401.

Zarefar, A., & Zarefar, A. (2016). The influence of ethics, experience and competency toward the quality of auditing with professional auditor scepticism as a moderating variable. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 219, 828-832.

Zhao, Z. (2014). Address forms in Chinese audit opinions. China Journal of Accounting Research, 7(4), 247-261.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2020-09-28