หลักการกำหนดความผิดอาญาและหลักการกำหนดโทษอาญาในการตรากฎหมาย

บทคัดย่อ

ประมวลกฎหมายอาญาของไทยฉบับแรกเรียกว่า “กฎหมายลักษณะอาญา ร.ศ. 127” บัญญัติขึ้นในรูปแบบ“ประมวลกฎหมาย” เมื่อรัตนโกสิทรศก 127 (ร.ศ. 127) หรือตรงกับ พ.ศ. 2451 ซึ่งใช้บังคับตลอดมาจนถึงได้มี “ประมวลกฎหมายอาญา”ออกใช้บังคับแทนเมื่อวันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2500 และใช้บังคับจนถึงปัจจุบัน หลักการกำหนดความผิดอาญาต้องคำนึงถึงหลักประกันในกฎหมายอาญาเสมอ โดยกฎหมายที่เกิดจากการบัญญัติเท่านั้นที่สามารถกำหนดให้การกระทำใดการกระทำหนึ่งเป็นความผิด และกฎหมายที่เกิดจากการบัญญัติเท่านั้นที่สามารถกำหนดโทษสำหรับการกระทำใดการกระทำหนึ่งโดยเฉพาะ เมื่อการลงโทษทางอาญาถือว่าเป็นมาตรการที่รุนแรงที่สุดของรัฐที่ใช้กับประชาชนในรัฐ ดังนั้น การบัญญัติกฎหมายอาญา ฝ่ายนิติบัญญัติจึงต้องบัญญัติกฎหมายอาญาให้ชัดเจนแน่นอนที่สุดเพื่อคุ้มครองและเกิดความเป็นธรรมแก่ประชาชน อนึ่ง การกำหนดโทษทางอาญาควรเป็นไปตามหลักความยุติธรรมให้ได้สัดส่วนความร้ายแรงของความผิดด้วย โดยการพิจารณาความร้ายแรงของความผิดอาญานอกเหนือจากการคำนึงถึงหลักการทางวิชาการแล้ว ยังต้องคํานึงถึงความสํานึกทางศีลธรรมของสมาชิกในสังคมในช่วงเวลานั้นๆประกอบด้วย เพราะประสิทธิภาพในการบังคับใช้กฎหมายอาญายังขึ้นอยู่กับความสำนึกในทางศีลธรรมของบุคคลในสังคมซึ่งมีความเปลี่ยนแปลงแบบพลวัตและตามกาลเวลา