ทัศนคติต่อการแบ่งชนชั้นและความเหลื่อมล้ำในสังคมไทย: การศึกษาเชิงคุณภาพกลุ่มนิสิตนักศึกษามหาวิทยาลัยในเขตกรุงเทพมหานคร

ผู้แต่ง

  • ฐิตินันทน์ ผิวนิล คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง https://orcid.org/0000-0002-1130-8647
  • นภสมน นิจรันดร์ คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง
  • กิ่งกาญจน์ จงสุขไกล สถาบันวิจัยสังคม จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

คำสำคัญ:

การแบ่งช่วงชั้นทางสังคม, ชนชั้นทางสังคม, สังคมไทย, ความเหลื่อมล้ำ

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาทัศนคติต่อการแบ่งชนชั้นและความเหลื่อมล้ำทางสังคมของนิสิตนักศึกษามหาวิทยาลัยในเขตกรุงเทพมหานคร ใช้วิธีการสัมภาษณ์เจาะลึกกับนักศึกษาระดับปริญญาตรีอายุ 20-25 ปี จาก 3 มหาวิทยาลัยในกรุงเทพมหานคร จำนวน 52 คน ผลการศึกษาพบว่า นักศึกษาส่วนใหญ่มองว่าการแบ่งชนชั้นมาจากตัวกำหนดใน 5 มิติได้แก่ การศึกษา ฐานะทางเศรษฐกิจ อาชีพ อำนาจ และรูปลักษณ์ภายนอก ด้านทัศนคติต่อประโยชน์ของการแบ่งชนชั้น ส่วนใหญ่เห็นว่าชนชั้นเป็นสิ่งที่สร้างความเหลื่อมล้ำ ในขณะที่อีกกลุ่มหนึ่งเห็นว่าชนชั้นมีประโยชน์บางส่วนในแง่การจัดระเบียบสังคมและช่วยกำหนดนโยบายทางสังคม เมื่อพิจารณาบริบทสังคมไทย นักศึกษามองว่าการแบ่งชนชั้นทำให้เกิดความเหลื่อมล้ำชัดเจนที่สุดในด้านการศึกษา เศรษฐกิจ และอำนาจ โดยส่วนใหญ่เห็นว่าสังคมไทยจะสามารถแก้ปัญหาความเหลื่อมล้ำทางชนชั้นได้ ผลการศึกษานี้แสดงให้เห็นว่านักศึกษามีความตระหนักรู้เชิงระบบต่อปัญหาการแบ่งชนชั้นและมีมุมมองที่ซับซ้อนต่อการแก้ไขปัญหาในสังคมไทยในหลายระดับ

Downloads

Download data is not yet available.

เอกสารอ้างอิง

กฤษณ์พชร โสมณวัตร. (2564). พิพากษารมณ์: ระบอบกฎหมายแห่งความรู้สึกเดือดร้อนรำคาญของชนชั้นกลางไทย. มนุษยศาสตร์สาร มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 22(ฉบับเพิ่มเติม), 73–94. https://so03.tci-thaijo.org/index.php/JHUMANS/article/view/256086

กุลภา วจนสาระ. (2555). มองหาความเป็นธรรมในสังคมไทยผ่านคนชายขอบ. ใน กุลภา วจนสาระ และ กฤตยา อาชวนิจกุล (บ.ก.), ประชากรและสังคม 2555: ประชากรชายขอบและความเป็นธรรมในสังคมไทย (หน้า 17–36). นครปฐม: สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล.

ฐานิดา บุณวรรโณ. (2565). ความไม่เท่าเทียมกันทางสังคม. ใน บุศรินทร์ เลิศชวลิตสกุล, กวินธร เสถียร, ฐานิดา บุณวรรโณ, และ กุลธิดา ศรีวิเชียร (บ.ก.), ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับสังคมร่วมสมัย (หน้า 43–64). พิษณุโลก: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยนเรศวร.

นิสาพร วัฒนศัพท์, ฐานิดา บุญวรรโณ, และ ศิวาภรณ์ ไชยเจริญ. (2559). ช่วงชั้นทางสังคม ความไม่เท่าเทียมกันทางสังคม และการอธิบายถึงความเป็นประชากรกลุ่มเปราะบางในสังคม. วารสารวิจัยระบบสาธารณสุข, 10(4), 362–376. https://kb.hsri.or.th/dspace/handle/11228/4633

ปริตตา หวังเกียรติ. (2563). การเลื่อนชั้นทางสังคมข้ามรุ่นของคนจนเมืองในเขตกรุงเทพมหานคร [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย]. https://digital.car.chula.ac.th/chulaetd/4087

ปิ่นวดี ศรีสุพรรณ, ฐานิดา บุญวรรโณ, และ สุรางค์รัตน์ จำเนียรพล. (2566). ว่าด้วยชนชั้นและความเหลื่อมล้ำในสังคมไทยร่วมสมัย. วารสารศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี, 19(2), 27–57. https://so03.tci-thaijo.org/index.php/jla_ubu/article/view/270983

วารุณี ภูริสินสิทธิ์. (2553). การจัดช่วงชั้นทางสังคม. ใน แนวความคิดพื้นฐานทางสังคมและวัฒนธรรม (พิมพ์ครั้งที่ 3, หน้า 157–163). เชียงใหม่: ภาควิชาสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

โสวัตรี ณ ถลาง. (2562). ชนชั้นกลางในเมืองและการพัฒนาคุณภาพชีวิต: กรณีศึกษาพื้นที่ชานเมืองตอนเหนือและตะวันตกของกรุงเทพมหานครและปริมณฑล. วารสารพัฒนาสังคมและยุทธศาสตร์การบริหาร, 21(1), 167–186. https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jsd/article/view/192040

Bettencourt, G. M. (2020). “When I think about working class, I think about people that work for what they have”: How working-class students engage in meaning making about their social class identity. Journal of College Student Development, 61(2), 154–170. https://doi.org/10.1353/csd.2020.0015

Bourdieu, P. (1987). What makes a social class? On the theoretical and practical existence of groups. Berkeley Journal of Sociology, 32, 1–17. http://www.jstor.org/stable/41035356

Dos Santos, T. (1970). The concept of social classes. Science & Society, 34(2), 166–193. http://www.jstor.org/stable/40401479

Easterbrook, M. J., Kuppens, T., & Manstead, A. S. R. (2020). Socioeconomic status and the structure of the self-concept. British Journal of Social Psychology, 59(1), 66–86. https://doi.org/10.1111/bjso.12334

Ramsey, P. G. (1991). Young children's awareness and understanding of social class differences. The Journal of Genetic Psychology, 152(1), 71–82. https://doi.org/10.1080/00221325.1991.9914679

Rice, A. J., Colbow, A. J., Gibbons, S., Cederberg, C., Sahker, E., Liu, W. M., & Wurster, K. (2017). The social class worldviews of first-generation college students. Counselling Psychology Quarterly, 30(4), 415–440. https://doi.org/10.1080/09515070.2016.1179170

Sajid, R., Ali, S. H., & Chaudhry, A. G. (2021). Relationship between stereotypical beauty standards and secondary social status. Global Digital & Print Media Review, 4(3), 60–67. https://doi.org/10.31703/gdpmr.2021(IV-III).06

Savage, M., Devine, F., Cunningham, N., Taylor, M., Li, Y., Hjellbrekke, J., Le Roux, B., Friedman, S., & Miles, A. (2013). A new model of social class? Findings from the BBC’s Great British Class Survey experiment. Sociology, 47(2), 219–250. https://doi.org/10.1177/0038038513481128

Schwartz, J. L., Donovan, J., & Guido-DiBrito, F. (2009). Stories of social class: Self-identified Mexican male college students crack the silence. Journal of College Student Development, 50(1), 50–66. https://doi.org/10.1353/csd.0.0051

Scott, J. (2002). Social class and stratification in late modernity. Acta Sociologica, 45(1), 23–35. https://doi.org/10.1177/000169930204500103

Shavitt, S., Jiang, D., & Cho, H. (2016). Stratification and segmentation: Social class in consumer behavior. Journal of Consumer Psychology, 26(4), 583–593. https://doi.org/10.1016/j.jcps.2016.08.005

Sørensen, A. (2019). The basic concepts of stratification research: Class, status, and power. In Social stratification, class, race, and gender in sociological perspective (2nd ed., pp. 287–300). Routledge. https://doi.org/10.4324/9780429306419

Tudor, J. F. (1971). The development of class awareness in children. Social Forces, 49(3), 470–476. https://doi.org/10.1093/sf/49.3.470

Vandebroeck, D. (2021). Making sense of the social, making the “social sense”: The development of children's perception and judgement of social class. Sociology, 55(4), 696–715. https://doi.org/10.1177/0038038520977803

Wood, H. (2021). Beauty and class. In The Routledge companion to beauty politics (pp. 19–28). Routledge. https://doi.org/10.4324/9780429283734

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-12-29

รูปแบบการอ้างอิง

ผิวนิล ฐ., นิจรันดร์ . . น., & จงสุขไกล ก. (2025). ทัศนคติต่อการแบ่งชนชั้นและความเหลื่อมล้ำในสังคมไทย: การศึกษาเชิงคุณภาพกลุ่มนิสิตนักศึกษามหาวิทยาลัยในเขตกรุงเทพมหานคร. วารสารพัฒนศาสตร์ วิทยาลัยพัฒนศาสตร์ ป๋วย อึ๊งภากรณ์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, 8(2 กรกฎาคม - ธันวาคม), 185–203. สืบค้น จาก https://so05.tci-thaijo.org/index.php/gvc-tu/article/view/283859