The Cultural Identity Of Tapon Community, Khlung District, Chanthaburi Province : Management Of Sustainable Tourism Model
Main Article Content
Abstract
จุดมุ่งหมายของการวิจัยเพื่อวิเคราะห์อัตลักษณ์ และประเมินคุณค่าความสำคัญของมรดกวัฒนธรรม นำมากำหนดข้อเสนอแนวทางและแผนการพัฒนาชุมชนท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมของชุมชนตะปอน อำเภอขลุง จังหวัดจันทบุรี ให้เกิดความยั่งยืน ด้วยวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ โดยการสังเกตแบบมีส่วนร่วม การสัมภาษณ์เชิงลึก การสนทนากลุ่ม การเข้าร่วมกิจกรรมทางวัฒนธรรมร่วมกับชุมชน และการศึกษาจากเอกสารที่เกี่ยวข้อง
ผลการวิจัย พบว่า ชุมชนตะปอน เป็นแหล่งรวมมรดกวัฒนธรรมที่จับต้องได้ เช่น อุโบสถหลังเก่า วัดตะปอนน้อย วัดตะปอนใหญ่ ที่กรมศิลปากรประกาศขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถาน มีความโดดเด่นทางด้านสถาปัตยกรรม ลักษณะทางกายภาพที่ทรงคุณค่า มีศักยภาพในการใช้เป็นแหล่งเรียนรู้และแหล่งท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์วัฒนธรรมในขณะที่ประเพณีการแห่ผ้าพระบาท และการเล่นพื้นบ้าน “การชักเย่อเกวียนพระบาท” เป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมที่มีคุณค่าและความสำคัญ เป็นอัตลักษณ์เฉพาะของชุมชนที่เกิดจากความเชื่อและความศรัทธา มีการปฏิบัติสืบทอดมาอย่างต่อเนื่อง เป็นกิจกรรมทางสังคมที่ส่งเสริมให้เกิดความรัก ความสามัคคีของคนในชุมชน เสริมสร้างความสัมพันธ์ระหว่างชุมชนและสังคมโดยรอบชุมชนตะปอน นอกจากนี้ ยังได้รับความสนใจจากบุคคลนอกชุมชน รวมถึงนักท่องเที่ยวที่รับรู้ข้อมูลจากคำบอกเล่าถึงตำนาน หรือเรื่องเล่า ในด้านความเชื่อและความศักดิ์สิทธิ์ของพิธีกรรม ผลจากการวิจัยได้นำมากำหนดรูปแบบและแนวทางพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม โดยใช้แนวคิดการบริหารจัดการมรดกวัฒนธรรมอย่างมีคุณภาพเพื่อพัฒนาต่อยอดให้เกิดคุณค่าทางสังคมและเพิ่มมูลค่าทางเศรษฐกิจ ด้วยกระบวนการมีส่วนร่วมของคนในชุมชนตะปอนทุกกลุ่ม ทุกเพศ ทุกวัย ในการบริหารจัดการแผนงานและชุดโครงการที่มีความหลากหลาย และปฏิบัติได้จริง ซึ่งจะส่งผลให้การท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมของชุมชนตะปอนเกิดความยั่งยืน
Article Details
The content and information published in the Phuket Rajabhat University Academic Journal represent the opinions and sole responsibility of the authors. The editorial board does not necessarily endorse or share any responsibility for these view.
Articles, data, content, images, etc., published in the Phuket Rajabhat University Academic Journal are the copyright of the Phuket Rajabhat University Academic Journal. Any individual or organization wishing to reproduce or utilize all or part of this material for any purpose must obtain prior written permission from the Phuket Rajabhat University Academic Journal.
References
กรมศิลปากร. (2555). รายงานการอนุรักษ์วัดตะปอนใหญ่. จันทบุรี: สำนักศิลปากรที่ 5 ปราจีนบุรี.
กรมส่งเสริมวัฒนธรรม กระทรวงวัฒนธรรม.(2556).เข้าถึงได้จาก http://culture.go.th/study.php?&YY=2548&MM=5&DD=16
กรมส่งเสริมวัฒนธรรม. (2559). เข้าถึงได้จาก http://ich.culture.go.th
กระทรวงวัฒนธรรม. (2550). แผนแม่บทวัฒนธรรมแห่งชาติ พ.ศ. 2550-2559. กรุงเทพฯ : สำนักนโยบายและยุทธศาสตร์ สำนักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม.
คณะกรรมการฝ่ายประมวลเอกสารและจดหมายเหตุในคณะกรรมการอำนวยการจัดงานเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว. (2542). วัฒนธรรม พัฒนาการทางประวัติศาสตร์ เอกลักษณ์และภูมิปัญญา จังหวัดจันทบุรี. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์คุรุสภาลาดพร้าว.
ชัชชัย โกมารทัต, ฟอง เกิดแก้ว และประพัฒน์ ลักษณพิสุทธิ์. (2527). กีฬาพื้นเมืองไทย: ศึกษาและวิเคราะห์คุณค่าทางด้านพลศึกษา. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ธนิก เลิศชาญฤทธิ์. (2554). การจัดการทรัพยากรวัฒนธรรม. กรุงเทพฯ: ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร.
ปรียนันท์ สิทธิจินดาร์. (2551). การพัฒนาศักยภาพการท่องเทียวเชิงเกษตร-วัฒนธรรม โดยการมีส่วนร่วมของชุมชนตําบลตะปอน อําเภอขลุง จังหวัดจันทบุรี. จันทบุรี: มหาวิทยาลัยราชภัฏรำไพพรรณี.
พวงแก้ว พรพิพัฒน์. (2553). เศรษฐกิจสร้างสรรค์: พลังขับเคลื่อนใหม่ของเศรษฐกิจไทย. วารสารเศรษฐกิจและสังคม, 47(4), 6.
ราชบัณฑิตยสถาน. (2544). พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542. กรุงเทพฯ : ราชบัณฑิตยสถาน.
วิทยาลัยนาฏศิลป์จันทบุรี. (2550). เพลงพื้นบ้าน การแสดงและการละเล่นพื้นบ้านจังหวัดจันทบุรี. จันทบุรี.
ศิลปวัฒนธรรม. (2557). สืบสานประเพณีท้องถิ่น ชักเย่อเกวียนพระบาท. เดลินิวส์, 27 เมษายน 2557. เข้าถึงได้ จาก https://www.dailynews.co.th/article/233064
ศุภวัฒน์ หิรัญธนวิวัฒน์. (2555). การศึกษาประวัติศาสตร์และสถาปัตยกรรม วัดพุทธศาสนา พื้นที่ชายฝั่งทะเลภาคตะวันออกของประเทศไทย สมัยกรุงศรีอยุธยา ถึง สมัยรัชกาลที่ 5 กรุงรัตนโกสินทร์. วารสารวิชาการสถาปัตยกรรมศาสตร์ คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 61, 198.
สถาบันวิจัยสภาวะแวดล้อม จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. (2549 ก). คู่มือประเมินมาตรฐานแหล่งท่องเที่ยวทางประวัติศาสตร์. กรุงเทพฯ: สำนักงานพัฒนาการท่องเที่ยว กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา.
สุชาติ เถาทอง. (2544). ศิลปวัฒนธรรมและภูมิปัญญาพื้นถิ่นภาคตะวันออก. กรุงเทพฯ : โอเดียนสโตร์.
สุภัทรดิศ ดิศกุล, ม.จ. (2515). ทับหลังแบบถาลาบริวัตรในประเทศไทย. วารสารโบราณคดี, 4(1), หน้า 11-17.
สายัณห์ ไพรชาญจิตร์. (2550). การจัดการทรัพยากรทางโบราณคดีในงานพัฒนาชุมชน (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพฯ :โครงการหนังสือโบราณคดีชุมชน.
สำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ. (2552). มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม. กรุงเทพฯ : กระทรวงวัฒนธรรม.
สํานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2552). รายงานการศึกษาเบื้องต้นเศรษฐกิจสร้างสรรค์ (The Creative Economy).กรุงเทพฯ : บี.ซี. เพรส (บุญชิน).
สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดจันทบุรี. (2559). ข้อมูลพื้นฐานจังหวัดจันทบุรี. (เอกสารอัดสำเนา)
สำนักนายกรัฐมนตรี. (2556). ระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรีว่าด้วยการส่งเสริมเศรษฐกิจสร้างสรรค์ พ.ศ. 2556. ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 130 ตอนพิเศษ 13 ง 29 มกราคม 2556 หน้า 1, เข้าถึงได้จาก http://ratchakitcha.soc.go.th
อาคม เติมพิทยาไพสิฐ. (2554). เศรษฐกิจสร้างสรรค์ของไทย. เอกสารประกอบการประชุมผู้บริหารระดับสูงกระทรวงวัฒนธรรม.
อาคม เติมพิทยาไพสิฐ และธานินทร์ ผะเอม. (2555). แผนพัฒนา เศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 1-11สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ เข้าถึงได้จาก http://www.nesdb.go.th/portals/0/news/article/plan 1-11.pdf