เกณฑ์การตัดสินจริยธรรมในพุทธปรัชญา

ผู้แต่ง

  • พระประสาน ชยาภิรโต (อร่ามวาณิชย์)
  • พระสุทธิสารเมธี, ดร.

คำสำคัญ:

จริยธรรม, เกณฑ์ตัดสิน, พุทธปรัชญา

บทคัดย่อ

จริยธรรมเป็นความประพฤติที่ดีงาม ถูกต้องที่เมื่อมนุษย์ปฏิบัติตามแล้วจะมีชีวิตที่ดี มีความเจริญ จริยธรรมจึงมีความจำเป็นอย่างยิ่งต่อการดำเนินชีวิตและการอยู่ร่วมกันของมนุษย์เพื่อความผาสุกของสังคม ถึงอย่างไรก็ตามแม้มนุษย์จะดำเนินชีวิตภายใต้กรอบของจริยธรรมของสังคมก็ตาม ปัญหาของการกำหนดกฎเกณฑ์เพื่อตัดสินจริยธรรมของแต่ละสังคมอาจแตกต่างกันจึงหลีกเลี่ยงไม่ได้ที่จะเกิดความขัดแย้งขึ้นได้ บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาเกณฑ์การตัดสินจริยธรรมตามทัศนะของนักปรัชญาในกลุ่มต่างๆ ตลอดจนทัศนะในทางพุทธปรัชญาว่ามีความเห็นและหลักเกณฑ์ที่ใช้ในการตัดสินจริยธรรมอย่างไร จากการศึกษาบทความนี้ พอสรุปได้ว่า เกณฑ์การตัดสินจริยธรรมสามารถแบ่งออกเป็นกลุ่มใหญ่ได้ 3 กลุ่ม คือ 1.กลุ่มที่ใช้เจตนาเป็นเกณฑ์ตัดสินจริยธรรม  2. กลุ่มที่ใช้ประโยชน์สุขเป็นเกณฑ์ตัดสินจริยธรรม  3. กลุ่มที่มีแนวคิดผสมผสานระหว่างการใช้เจตนาและประโยชน์สุขเป็นเกณฑ์ตัดสินจริยธรรม สำหรับเกณฑ์การตัดสินจริยธรรมในพุทธปรัชญานั้นมีลักษณะคล้ายกับกลุ่มที่ 3 คือ ผสมผสานกันระหว่างเจตนาและหลักประโยชน์นิยมแต่มีความละเอียดลุ่มลึกกว่าจึงไม่เข้ากลุ่มใดใน 3 กลุ่มนี้

References

กรมการศาสนา. (2525). พระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง. เล่มที่ 25, 37. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์ กรมการ ศาสนา.
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ.ปยุตฺโต). (2561). พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์. กรุงเทพ มหานคร : บริษัท สหธรรมิก จำกัด.
ชัยวัฒน์ อัตพัฒน์, รศ. (2561). ทฤษฎีและปัญหาจริยศาสตร์. กรุงเทพมหานคร : บริษัท คอมม่าดีไซน์ แอนด์พรินท์ จำกัด.
พระมหามฆวินทร์ ปุริสุตฺตโม. (2544). ความสัมพันธ์ระหว่างสัจธรรมกับจริยธรรมในพุทธปรัชญาเถรวาท. วิทยานิพนธ์ปริญญาศาสนศาสตรมหาบัณฑิต. สาขาพุทธศาสนาและปรัชญา. บัณฑิตวิทยาลัย. มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย.
วศิน อินทสระ. (2544). จริยศาสตร์ ศาสตร์ที่ว่าด้วยคุณความดีและศิลปะในการตัดสินใจ. กรุงเทพ มหานคร : บริษัท สำนักพิมพ์บรรณกิจ 1991 จำกัด.
____________. (2539). พุทธจริยศาสตร์. กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์บรรณาคาร.
วิทย์ วิศทเวทย์ (2520). ปรัชญาทั่วไป. กรุงเทพมหานคร : อักษรเจริญทัศน์.
วีระชัย ยศโสธร. (2556). จริยศาสตร์. คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย์
ทินพันธุ์ นาคะตะ, ศ.ดร. (2557). คุณธรรม จริยธรรม กับศีลธรรม จากมุมมองของปรัชญา. กรุงเทพ มหานคร : โครงการจัดพิมพ์คบไฟ.
บ้านจอมยุทธ. เกณฑ์การตัดสินจริยธรรม. (2543). สืบค้นเมื่อ 20 มีนาคม 2564.
<https://www.baanjomyut.com/library_3/extension-2/ethics/06.html

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2021-07-01