การต่อรองอัตลักษณ์อีสาน ของวัยรุ่นอีสานในยุคดิจิทัล

บทคัดย่อ

แม้จะมีงานศึกษาหลายชิ้นแสดงถึงการเปลี่ยนแปลงของภาคอีสาน (ภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย) จากภาพความด้อยพัฒนาและล้าหลังไปสู่อีสานใหม่ แต่บทความนี้ต้องการชี้ให้เห็นข้อจำกัดและข้อเรียกร้องการเปลี่ยนแปลงบางแง่มุมที่จะช่วยเสริมอีสานใหม่มากขึ้น ด้วยการอธิบายมิติการยอมจำนนและการต่อรองวาทกรรมขั้วตรงข้ามในแนวดิ่งระหว่างความเป็นอีสานกับความเป็นเมือง โดยศึกษาอัตลักษณ์เรื่องเล่าของวัยรุ่นอีสานย้ายถิ่นเพื่อมาศึกษาต่อระดับปริญญาตรีในกรุงเทพมหานครจำนวน 8 คน ข้อมูลมาจากการสัมภาษณ์เจาะลึกระหว่างเดือนพฤษภาคม - กันยายน พ.ศ. 2560 ผลการศึกษาพบว่าอำนาจของวาทกรรมขั้วตรงข้ามในแนวดิ่งเชื่อมโยงกับข้อจำกัดการเปลี่ยนแปลงของภาคอีสาน เพราะชีวิตที่ดีกว่าของวัยรุ่นอีสานอยู่ในกรุงเทพมหานคร ขณะเดียวกันยังส่งผลต่อการเปิดเผยตัวตนในสังคมเมือง ต่างจากบนพื้นที่สื่อออนไลน์ที่วัยรุ่นอีสานเปิดเผยตัวตนมากกว่า อย่างไรก็ตาม วัยรุ่นอีสานได้ใช้เรื่องเล่าต่อรองอัตลักษณ์อีสานทั้งในชีวิตจริงและบนโลกออนไลน์ให้พ้นจากวาทกรรมขั้วตรงข้ามในแนวดิ่ง เพื่อเรียกร้องให้ยอมรับคนอีสานในชุมชนแห่งชาติที่ไม่มีลำดับชั้นต่อกัน และสร้างอัตลักษณ์อีสานลูกผสมโดยรวมความเป็นอีสานกับความเป็นเมือง

คำสำคัญ: อัตลักษณ์ การเปลี่ยนแปลง อีสาน วัยรุ่น