การรับมือสถานการณ์วิกฤต: การสำรวจสถานการณ์และบทบาทขององค์กรอาสาสมัครไทยในการส่งเสริมเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนในช่วงโควิด-19

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสถานการณ์และบทบาทขององค์กรอาสาสมัครในการขับเคลื่อนเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (Sustainable Development Goals: SDGs) ในช่วงสถานการณ์วิกฤตการแพร่ระบาดโควิด-19 โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยแบบผสมผสาน กลุ่มตัวอย่างและผู้ให้ข้อมูลสำคัญมาจากองค์กรอาสาสมัครในประเทศไทย ประกอบด้วย องค์กรภาครัฐ ภาคประชาสังคม ภาคการศึกษา และภาคธุรกิจเอกชน งานวิจัยได้เก็บข้อมูลเชิงปริมาณจากแบบสอบถาม 42 องค์กร และเชิงคุณภาพจากการสนทนากลุ่ม 15 องค์กร ผลการศึกษาชี้ให้เห็นถึงการเกิดขึ้นของ “อาสาสมัครมืออาชีพ” ที่มีความเชี่ยวชาญเฉพาะทาง ทำงานข้ามพื้นที่ และปรับตัวสู่รูปแบบออนไลน์หรือผสมผสาน องค์กรส่วนใหญ่ดำเนินงานอาสาสมัครสอดคล้องกับ SDGs (70.73%) โดยเฉพาะด้านสุขภาพ การศึกษา และความมั่นคงทางอาหาร แม้องค์กรจะมีระดับความเข้าใจต่อ SDGs แตกต่างกัน แต่สามารถประยุกต์ใช้จริงในกิจกรรมได้ ความร่วมมือจากเครือข่าย แหล่งทุน และนโยบายภาครัฐเป็นทั้งปัจจัยสนับสนุนและข้อจำกัดสำคัญ งานวิจัยสะท้อนให้เห็นถึงแนวโน้มงานอาสาสมัครในอนาคตที่เน้นการมีส่วนร่วม การใช้เทคโนโลยี และการทำงานเชิงรุกมากขึ้น พร้อมบทบาทเชิงยุทธศาสตร์ของการขับเคลื่อนการพัฒนาที่ยั่งยืนจากฐานปฏิบัติจริงในภาวะวิกฤต