ระบบอาหารท้องถิ่น...ความสัมพันธ์ที่ยึดโยงชุมชนทัพคล้าย กรณีศึกษาชุมชนบ้านทัพคล้าย ตำบลทัพหลวง อำเภอบ้านไร่ จังหวัดอุทัยธานี

บทคัดย่อ

ระบบอาหารท้องถิ่นชุมชนทัพคล้าย บทสะท้อนความสัมพันธ์ของระบบวัฒนธรรมของชุมชน กับระบบนิเวศธรรมชาติของชุมชน เป็นการศึกษาวัฒนธรรมอาหารของชาติพันธุ์ลาวเวียง ด้วยรูปแบบการประกอบและปรุงอาหารที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะชุมชน ผ่านกระบวนการเรียนรู้ การจัดการทรัพยากรธรรมชาติ เชื่อมโยงกับความเชื่อ ระบบคุณค่า บทความนี้ ได้ใช้แนวคิดข่ายใยชีวิต เป็นกรอบในการทำความเข้าใจถึงระบบความสัมพันธ์ของระบบต่างๆ ในชุมชน และแนวคิดวัฒนธรรมชุมชน อธิบายถึงลักษณะทางวัฒนธรรมของชุมชน แบบแผน พฤติกรรมที่ทำร่วมกันของชุมชน

               ความสัมพันธ์ของระบบอาหารท้องถิ่นของชุมชนทัพคล้าย ถูกยึดโยงด้วยระบบคุณค่าที่เป็นหลักยึดถือร่วมกันของชุมชน ชุมชนทัพคล้ายมีระบบคุณค่าที่ให้ความสำคัญกับครอบครัว ให้ความเคารพบรรพบุรุษ และให้ความเคารพในธรรมชาติ การศึกษาระบบอาหารท้องถิ่นจึงเป็นการศึกษาถึงฐานทรัพยากร ตั้งแต่ ดิน น้ำ ป่า ฤดูกาล ศึกษาฐานวัฒนธรรมชุมชน ความเชื่อ วัฒนธรรม ประเพณี ระบบครอบครัว ระบบเศรษฐกิจและอาชีพ ความเป็นชาติพันธุ์ลาวเวียง การศึกษาดังกล่าวพบว่า ความสัมพันธ์ที่ยึดโยงกันไปมา ทำให้เกิดการเอื้อเกื้อกูลต่อกัน เป็นการรักษาระบบของกันและกันไว้ อาหารท้องถิ่นเป็นส่วนหนึ่งในการรักษาวัฒนธรรม ประเพณีของชุมชน  ผู้คนที่ยังบริโภคอาหารท้องถิ่นในชุมชน มีส่วนในการช่วยอนุรักษ์พันธุกรรมพืชผักพื้นบ้านด้วยการปลูกเพื่อใช้ในการประกอบอาหารในครอบครัว มีการใช้ประโยชน์จากพืชผักทั้งเป็นอาหารและใช้ในทางยาทำให้คนที่รับประทานอาหารท้องถิ่นมีสุขภาพดี อีกทั้งยังส่งทอดความรู้ต่อลูกหลานเป็นการรักษาไว้ซึ่งวัฒนธรรมชุมชนอีกด้วย

คำสำคัญ: ระบบอาหารท้องถิ่น วัฒนธรรมชุมชน ความสัมพันธ์