พุทธปรัชญาเซนในสวนโมกขพลาราม

บทคัดย่อ

พุทธปรัชญาเซนเป็นนิกายมหายานที่นับถืออยู่ในจีน ญี่ปุ่น เกาหลี เวียดนามและประเทศตะวันตกหลายประเทศ ในประเทศไทยเริ่มรู้จักพุทธปรัชญาเซนอย่างแพร่หลาย เพราะการแปลคัมภีร์เซนโดยพุทธทาสภิกขุ ท่านศึกษาเซนแล้วนำแนวคิดมาประยุกต์ใช้ในการปฏิรูปสังคมไทย ด้วยการสร้างสวนโมกขพลารามอันเป็นแหล่งศึกษาเรียนรู้และปฏิบัติธรรมให้อยู่ใกล้กับธรรมชาติมากที่สุด รูปแบบการปฏิบัติของพุทธทาสภิกขุที่สะท้อนจุดเด่นของคำสอนในพุทธปรัชญาเซนอย่างมาก คือโรงมหรสพทางวิญญาณ ลานหินโค้ง อุโบสถธรรมชาติ ธรรมวารีนาวาอิสรกุลนฤมิต รูปปั้นพระโพธิสัตว์อวโลกิเตศวร และสระนาฬิเกร์ ทั้งหกแห่งเป็นศาสนสถานที่ได้รับอิทธิพลจากแนวคิดในเรื่องโกอานและการจัดสวนแบบเซน ในแง่ของหลักธรรม สวนโมกขพลารามได้แฝงปริศนาธรรมที่ผสมผสานระหว่างคำสอนในพุทธปรัชญาเถรวาทกับเซนได้อย่างลงตัว นั่นคือหลักคำสอนเรื่องการทำงานด้วยจิตว่าง