พัฒนาการของมนุษย์ในทัศนะพุทธปรัชญาเถรวาท

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้ มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษากำเนิดและพัฒนาการของมนุษย์ ในการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมของมนุษย์ให้มีคุณค่าตามทัศนะพุทธปรัชญาเถรวาท จากการศึกษาพบว่า    การกำเนิดมนุษย์ขึ้นอยู่กับพลังของกฎแห่งกรรม และประเภทมนุษย์แตกต่างกันในด้านคุณภาพทางจิต กระบวนสำคัญที่ทำให้มนุษย์เกิดการเปลี่ยนแปลงมีการพัฒนาเป็นมนุษย์มีคุณค่า ฝึกอบรมปัญญาให้รู้แจ้งในอริยสัจ ละเหตุแห่งทุกข์ และเจริญแนวทางการพัฒนาให้มนุษย์มีคุณค่า 3 ประการ ตามหลักไตรสิกขา คือ

1. ศีลภาวนา คือ การพัฒนาความประพฤติ การฝึกอบรมศีล ควบคุมกาย วาจา ให้อยู่ในระเบียบวินัยไม่เบียดเบียน และอยู่ร่วมกันด้วยดีเกื้อกูลกัน
2. สมาธิหรือจิตตภาวนา คือ การพัฒนาจิต การฝึกอบรมจิตใจ ให้เข็มแข็งมั่นคงเจริญ งอกงามด้วยคุณธรรมทั้งหลาย
3. ปัญญาภาวนา คือ การพัฒนาปัญญา การฝึกอบรมปัญญา ให้รู้เข้าใจทั้งหลายตาม   ความเป็นจริง ตามสภาวะการณ์ ทำตนให้บริสุทธิ์จากกิเลส และแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นๆได้ด้วยปัญญา บทความนี้มองที่ตนเองเป็นหลัก