การถอดบทเรียนการใช้กระบวนการควบคุมทางสังคมเพื่อสร้างชุมชนเข้มแข็ง ศึกษาเฉพาะกรณีชุมชนหมู่บ้านป่าไผ่และหมู่บ้านแม่โป่ง อำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาการใช้กระบวนการควบคุมทางสังคมเพื่อสร้างชุมชนเข้มแข็งของชุมชน 2)  เพื่อศึกษาปัญหาและอุปสรรคในการใช้กระบวนการควบคุมทางสังคมเพื่อสร้างชุมชนเข้มแข็งของชุมชน 3) เพื่อถอดบทเรียนวิธีการปฏิบัติที่ดีในการใช้กระบวนการควบคุมทางสังคมเพื่อสร้างชุมชนเข้มแข็ง ศึกษาเฉพาะกรณีชุมชนหมู่บ้านป่าไผ่และหมู่บ้านแม่โป่ง อำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่ การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยมีผู้ให้ข้อมูลในการสัมภาษณ์เชิงลึก จำนวน 13 คน และผู้เข้าร่วมเสวนาแลกเปลี่ยนเรียนรู้  จำนวน 30 คน เครื่องมือในการวิจัยใช้เป็นแบบสัมภาษณ์แบบกึ่งโครงสร้าง การวิเคราะห์เอกสาร และการจัดเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้ วิเคราะห์ข้อมูลโดยการจำแนกและจัดระบบข้อมูล

          ผลการวิจัยพบว่า 1. มีการใช้กระบวนการควบคุมทางสังคมเพื่อสร้างชุมชนเข้มแข็งของชุมชน หลายประการ ทั้งนี้ก็เนื่องมาจากวัฒนธรรมความเชื่อ เป็นแนวการดำเนินชีวิตในกรอบความคิดตามความศรัทธาต่อความเชื่อ  กลุ่มคนที่อยู่ในชุมชนที่มีความศรัทธา จะเป็นพลังกลุ่มให้เข้าร่วมกิจกรรมหรือแสดงพฤติกรรมตามความเชื่อ 2. จากประเด็นด้านปัญหาและอุปสรรคพบว่า ปัญหาขาดการมีส่วนร่วมของคนในชุมชนในการแก้ปัญหาของชุมชน อาจเป็นเพราะการสร้างชุมชนเข้มแข็ง ต้องเกิดจากจิตสำนึกความรับผิดชอบต่อชุมชนของตนเอง ปัญหาด้านบทบาทและศักยภาพของผู้นำในชุมชน  ทั้งนี้ อาจเป็นเพราะผู้นำควรมีภาวะผู้นำ ตระหนักต่อปัญหายาเสพติด มีบทบาทในการประสานงานกับเจ้าหน้าที่ มีการรับรู้ข่าวสารต่าง ๆ เกี่ยวกับปัญหายาเสพติด 3.  ประเด็นผลการถอดบทเรียนวิธีการปฏิบัติที่ดีในการใช้กระบวนการควบคุมทางสังคมเพื่อสร้างชุมชนเข้มแข็ง ที่พบว่า กลยุทธ์ในการสร้างชุมชนเข้มแข็งของชุมชนของชุมชนหมู่บ้านป่าไผ่และหมู่บ้านแม่โป่ง 5 ประการ ได้แก่ 1) การบริหารจัดการชุมชน  2) การส่งเสริมการมีส่วนร่วมในการบริหารจัดการชุมชน 3) การสร้างกระบวนการเรียนรู้ในการบริหารจัดการชุมชน 4) การสร้างเครือข่ายการบริหารจัดการชุมชน และ 5) การป้องกันชุมชนของตนเอง