การคิดตามหลักโยนิโสมนสิการ เพื่อเสริมสร้างทักษะการคิดและการเรียนรู้ ของเด็กและเยาวชนในศตวรรษที่ 21

ผู้แต่ง

  • วิลาสินี วัฒนมงคล บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย

คำสำคัญ:

การคิดตาม, หลักโยโสมนสิการ, ทักษะการคิด, การเรียนรู้

บทคัดย่อ

การคิดตามหลักโยนิโสมนสิการเพื่อเสริมสร้างทักษะการคิดและการเรียนรู้ของเด็กและเยาวชนในศตวรรษที่ 21   โดยลักษณะของเด็กและเยาวชนในยุคศตวรรษที่ 21 ซึ่งเป็นผู้ที่ถูกหล่อหลอมด้วยวัตถุนิยมดำเนินชีวิตอย่างมีความพร้อม มีวัตถุแวดล้อมเสพความสุขสบาย ไม่ต้องเรียนรู้จากความยากลำบากอย่างในยุคก่อนๆ โลกมีความรู้ความก้าวหน้าทางวิทยาการต่าง ๆ และความรู้เกิดขึ้นมาใหม่อยู่ตลอดเวลาดังนั้นเด็กและเยาวชนจำเป็นต้องพัฒนาทักษะต่าง ๆเพื่อให้ทันต่อการเปลี่ยนแปลง จะต้องเรียนรู้ปรับตัวตลอดชีวิต เพื่อที่จะสามารถดำรงชีวิตอยู่ในสังคมอย่างมีความสุข กระบวนการคิดและเรียนรู้ของเด็กและเยาวชนในยุคศตวรรษที่ 21 ต้องเป็นผู้สร้างมากกว่าผู้เสพหรือเป็นผู้ให้มากกว่าผู้รับ เด็กและเยาวชนต้องมีทักษะในการเรียนรู้  ซึ่งการเรียนรู้วิชาการอย่างเดียวไม่เพียงพอ ต้องเกิดทักษะนอกจากอ่านออก เขียนได้ คิดคำนวณเป็นแล้ว จะต้องเป็นผู้ที่มีทักษะด้านการสร้างสรรค์ คิดอย่างเป็นระบบ คิดวิเคราะห์ คิดอย่างมีวิจารณญาณ เข้าใจในการเปลี่ยนแปลงของโลก มีทักษะในการใช้เทคโนโลยี การสื่อสาร รู้เท่าทัน มีภาวะผู้นำ มีทักษะการใช้ชีวิตและการประกอบอาชีพทำงานร่วมกับผู้อื่นได้ เข้าใจบริบททางสังคม ซึ่งการจะฝึกให้เด็กหรือเยาวชนมีคุณลักษณะดังกล่าวมิใช่เรื่องง่ายแต่ก็ไม่ใช่เรื่องยาก แต่ด้วยสังคมที่มีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วและเร็วขึ้นเรื่อย ๆ โลกแคบลงและเชื่อมถึงกันหมด วิทยาการข้อมูลข่าวสารต่าง ๆ ทั้งด้านการศึกษา เศรษฐกิจ การเมือง วัฒนธรรมสิ่งแวดล้อม ค่านิยมความเชื่อต่าง ๆ ถาโถมเข้าใส่พลเมืองโลกและหมายถึงเด็กและเยาวชนวัยที่กำลังเรียนรู้ ซึ่งอาจเรียนรู้ข้อมูลข่าวสารทางด้านลบ ซึมซับโดยไม่รู้ตัวและเกิดปัญหามากมายต่อการเรียนรู้ ต่อพฤติกรรมการแสดงออก

References

1.สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ. ปยุตฺโต).(2559).พุทธธรรม ฉบับปรับขยาย.กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์พลิธัมม์.
2.สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ. ปยุตฺโต).(2560).วิธีคิดตามหลักพุทธธรรม.กรุงเทพมหานคร:สำนักพิมพ์ศยาม.
3.พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต).(2544). พุทธวิธีในการสอน.กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์สหธรรมิก.
4.สัญญา สัญญาวิวัฒน์ และชาย สัญญาวิวัฒน์.(2550). การบริหารจัดการแนวพุทธ. กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
5.วิจารณ์ พานิช.(2555). วิถีสร้างการเรียนรู้ เพื่อศิษย์ในศตวรรษที่ 21. กรุงเทพมหานคร : ตถาตาพับลิเคชั่น.
6.ประสาท เนืองเฉลิม.(2558). การเรียนรู้วิทยาศาสตร์นศตวรรษที่ 21. กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
7.เอ็ดเวิร์ด เดอ โบโน่, แปลโดย นุชนฎ เนตรประเสริฐศรี.(2561). 6 กรอบความคิดเพื่อใช้วิเคราะห์ข้อมูล : Six Frames For Thinking About Information. กรุงเทพมหานคร : เนชั่น อินเตอร์เนชั่นแนล เอ็ดดูเทนเมนท์.
8.ทักษะแห่งอนาคตใหม่การเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21.(25 มิถุนายน 2560).<http://www.huso.ksu.ac.th/manage/sub_file/lxt6SoNvyqI20150807080936.pdf> .(4 กรกฎาคม 2561).

Downloads