วิถีทางสายกลาง เพื่อความอยู่ร่วมกันของสังคมและลดการเบียดเบียนธรรมชาติแบบบูรณาการ

บทคัดย่อ

วิถีทางสายกลางเพื่อการอยู่ร่วมกันในสังคมและลดการเบียนธรรมชาติชาตินั้น เป็นการดำเนินอยู่บนวิถีความพอเพียงของทุกสิ่ง คือ ความพอดีไม่มากเกินไป และไม่น้อยเกินไป ทางสายกลางจึงมิใช่เป็นประโยชน์เฉพาะบุคลที่จะพ้นทุกเท่านั้น แต่สามารถนำไปประยุกต์ใช้ในการจัดระบบการเมืองอันเป็นประโยชน์อันเป็นผลของมหาชนทั้งสังคมที่จะปลดทุกข์แก่สมาชิกร่วมกันได้ แม้ว่าสมาชิกในสังคมจะไม่สามารถเข้าถึงพระนิพพานได้หมด แต่ในทางโลกิยะก็ย่อมสามารถช่วยให้ผู้คนจำนวนมากในสังคมเข้าใกล้ความอยู่ดีกินดีและมีความสุขโดยทั่วถึงกันยิ่งขึ้น บทความนี้ได้นำเสนอสาระสำคัญๆ ของทฤษฎีหรือหลักการทางสายกลาง เพื่อเป็นประโยชน์ในการเป็นกรอบคิดประกอบการวางรากฐานกระบวนทัศน์ใหม่ (New paradigm) ทางการเมืองเสริมสร้างความพอเพียงในอนาคต เพื่อประโยชน์ในการตัดสินใจของผู้นำตามที่ควรเป็น “อริยชน” โดยนำหลักปรัชญาคำสอนของศาสนาพุทธมาใช้ในการอธิบายถึงความรู้สึกนึกคิด ซึ่งศาสนาพุทธนั้นได้เน้นที่ใจเป็นสำคัญ เพราะการกระทำต่าง ๆ ล้วนเป็นเครื่องที่แสดงออกมาจากจิตใจทั้งนั้น การที่บุคคลจะหยุดการกระทำที่ไม่ดีนั้นจะต้องเริ่มที่ตนเองก่อน จะต้องกำจัดบรรเทาความโลภ ความโกรธ ความหลง ความลำเอียง ที่มีให้หมดจากจิตใจก่อน เมื่อมีการปฏิบัติตามหลักเหล่านี้ก็จะเป็นการแก้ไขปัญหาระยะยาวหรือแบบบูรณาการได้ เพราะการกระทำที่ดีนั้นจะเป็นวัฒนธรรมที่ดีงามในสังคมมนุษย์ เป็นอารยธรรมแห่งการศึกษาเรียนรู้และมีการพัฒนาต่อยอดนำไปใช้ในการรักษามนุษย์และธรรมชาติต่อไปในอนาคต