อรรถปริวรรตศาสนาสู่ปรัชญาศาสนา

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาอรรถปริวรรตศาสนาและปรัชญาศาสนา โดยมุ่งเน้นการตีความจากประวัติศาสตร์ทางศาสนาสู่การตีความอย่างเป็นระบบด้วยหลักการของปรัชญา ผลการศึกษาพบว่า มนุษย์มีพัฒนาการในการตีความศาสนามาโดยตลอดตามลำดับ จนมีรูปแบบการตีความที่เป็นระบบ การตีความตั้งอยู่บนรูปแบบ การตีความคัมภีร์ด้วยกันทั้งสิ้น แต่มีจุดเน้นที่ต่างกัน ตามคำสอนของแต่ละศาสนา เช่น ความศรัทธา เหตุผล และปัญญา ส่วนปรัชญาศาสนา คือการตีความที่เป็นระบบ เน้นการตั้งคำถามเชิงศาสนา และพยายามหาคำตอบด้วยหลักการของปรัชญา ในด้านอภิปรัชญา ญาณวิทยา ตรรกศาสตร์ จริยศาสตร์ และสุนทรียศาสตร์ อันสะท้อนถึงความสัมพันธ์ระหว่างปรัชญากับศาสนา หรือเหตุผลกับความเชื่อ โดยมีพื้นฐานบนความเข้าใจว่า มนุษย์ตระหนักถึงชีวิตของตนว่ามีคุณค่าและความหมาย มีความปรารถนาและมีศักยภาพที่จะบรรลุถึงความจริงสูงสุด ของชีวิตที่ตนตัดสินใจเลือก รวมถึงความเชื่อที่เกี่ยวข้องกับแนวคิดทางศาสนา เช่น ชีวิตหลังความตาย วิญญาณและปาฏิหาริย์ แต่ละศาสนายังมีปรัชญาที่แตกต่างจากศาสนาอื่น ๆ และปรัชญาเหล่านี้ได้รับการชี้นำผ่านแนวคิดและค่านิยมที่อยู่เบื้องหลังคำสอนที่เกี่ยวข้องกับระบบความเชื่อของศาสนานั้น ๆ เมื่อปรัชญาเข้าไปเกี่ยวข้องกับกับศาสนา วิเคราะห์และวิพากษ์ศาสนาในมุมมองของเหตุผลเพื่อให้ศาสนิกชนมองเห็นเหตุผลที่อยู่ในคำสอนทางศาสนาซึ่งคนทั่วไปอาจมองไม่เห็น ปรัชญาช่วยให้ศรัทธาทางศาสนามีเหตุผลมากขึ้น ส่วนประโยชน์ตอบแทนที่ปรัชญาได้รับจากการไปเกี่ยวข้องกับศาสนา คือการเพิ่มเนื้อหาสาระของปรัชญาให้มีมิติทางศาสนาหรือทางจิตวิญญาณของมนุษย์มากขึ้น